Soğuk kış günlerinin iç ısıtan içeceği salep, üzerine bir de tarçın eklendiği zaman enfes bir tada sahip oluyor. Genellikle kış aylarında tüketimi gerçekleştirilen bu içeceğin nasıl üretildiğini hiç merak ettiniz mi? Yanıtınız ‘evet’ ise bu yazımızda salep üretimine dair merak ettiğiniz tüm sorulara yanıt bulabilirsiniz.
Orkideden elde edilen salep genel olarak yaban orkide bitkisinden meydana gelmektedir. Salep yumruları aynı zamanda birçok farklı üründe de kullanılmaktadır. Orkidelere bağlı olan salep, köklü ve yeşil renktedir. Salepten birçok ürün yapılır ve bu ürünlerin hepsi de insan sağlığı için oldukça yararlıdır. Salep üretimi için tercih edilen orkide çeşitleri şunlardır;
* Orchis
* Ophrys
* Serapias
* Anacamptis
* Himantoglossum
* Barlia
* Dactylorhiza
Salep Nasıl Oluşur?
Salep fidesi için ilk olarak salep tohumunun oluşması gerekir. Bu süreç oldukça uzun sürer. Orkidelerin toz halinde bulunan tohumlarının dikilmesi ve büyümesi ile salep tohumları yetişmeye başlar. Yaban orkideleri büyür ve toprağın alt kısmında köklerinden yumrular üretmeye başlar. Bu yumrular kendi aralarında farklı isimlere göre ayrılmaktadır. Salep olarak oluşan yumrular, salep üretimi için kullanılmaktadır. Yumruların boyutlar ve şekilleri de değişkenlik göstermektedir. Genel olarak salep yumruları ufak limonlara benzemektedir.
Salep Nasıl Dikilir?
Salep dikimi için ilk olarak toprağın elverişli bir hale getirilmesi gerekir. Bunun için toprağın etrafına tümsekler oluşturulmalıdır. Toprak su tutmayacak bir toprak olmalıdır ve en önemlisi toprağın kireçle karıştırılmasıdır. Salep genel olarak kireçli toprak sever ve bu toprak türünde gelişimini sürdürür.
Salep için uygun dikim alanı oluşturulduktan sonra kireçli toprağa yanmış hayvan gübresi ve kum karışımı ilave edilmelidir. Bu aşamada eklenecek bu türler bir elekten geçirilebilir ve daha elverişli bir toprak karışımı elde edilebilir. Toprak karşımı hazırlandıktan sonra salep için dikim işlemine geçilebilir. Bu aşamada dikkat edilmesi gereken bir diğer unsur da salep bitkilerinin köklerinin çok derin olmayacak şekilde toprak altına yerleştirilmesidir.
Salep Ne Zaman Dikilir?
Salep tohumlarını bulmak için farklı kaynaklar tercih edilebilir. Bunun için birçok zirai ürün satan yer olduğu gibi aynı zamanda fidanlıklar ya da sera için malzeme satan yerlerde tercih edilebilir. Salep tohumlarının sonbahar aylarında toprağa ekilmesi gerekir. Bunun için de en uygun aylar eylül ve ekim aylarıdır. Bu durum dış mekan yetiştiriciliği için geçerli olup iç mekana dikim yapmak isteyenler farklı sonbahar aylarını da tercih edebilir. Özellikle evde yetiştiricilik yapmak isteyenler için herhangi bir zaman aralığı geçerli değildir. İstenilen mevsimde salep dikimi yapılabilir. Ancak evde yapılacak işlemlerde saleplerin soğuk bir ortamda bulundurulması gerekir. Sıcak ev ortamında saleplerin gelişimi çok mümkün olmayacaktır.
Salepte Çimlenme Ne Zaman Meydana Gelir?
Salep dikiminden sonra çimlenme genel olarak ilkbahar aylarına doğru meydana gelir. Ancak bu süreçte salep elde edilmez. Salep oluşumu için dikim zamanın üzerinden iki ila dört yıl gibi bir sürenin geçmesi gerekir. İlk yıl oluşan yumru salep yapımında kullanılmaz. Bunun için ikinci oluşan yumru beklenip salep yapımında kullanılabilir.
Salep Bakımı Nasıl Olmalı?
Salep dikiminden sonra bakımı aşamasında sanıldığı kadar büyük zorluklar yoktur. Sıcağı ve çok suyu sevmeyen salep nadir sulanmalıdır. Aynı zamanda köklerin çok fazla su almaması için toprakta tümseklerin oluşturulmasına dikkat edilmelidir. Bu bakım yöntemi ile belli bir süre sonra salep yumruları oluşur ve ikinci yumrunun da oluşması ile artık kendi salebininiz evinizde yapmaya başlayabilirsiniz.
