Fransa, Rusya’nın “gölge filosuna” ait olduğu iddia edilen Boracay isimli tankeri alıkoydu. Moskova sessizliğini korurken, AB yaptırımlarında yeni bir sayfa açıldı.
Fransa Rus tankerini alıkoydu
Rusya ile Avrupa Birliği arasındaki enerji ve yaptırım gerilimi yeni bir boyut kazandı. Fransa, Rusya’nın yaptırımlardan kaçmak için oluşturduğu “gölge filosuna” ait olduğu öne sürülen Boracay isimli tankeri batı kıyılarında alıkoydu.
Fransız askerlerinin gemiye çıkarak kontrol yaptığı olay, uluslararası basında geniş yankı uyandırdı. Yetkililer, geminin uluslararası deniz hukukuna aykırı faaliyet gösterdiğini ve yaptırımları ihlal ettiğini öne sürüyor.
“Gölge filo” nedir? Rusya neden kurdu?
Rusya, 2022’de başlayan Ukrayna savaşı sonrası AB ve G7 ülkelerinin uyguladığı petrol yaptırımlarını aşmak için yeni yöntemler geliştirdi. Bunların başında ise “gölge filo” olarak bilinen sistem geliyor.
- Bu filo, mülkiyeti ve rotaları gizlenen tankerlerden oluşuyor.
- Gemilerin sahipliği genellikle offshore şirketler üzerinden saklanıyor.
- Amaç, AB ve ABD’nin uyguladığı tavan fiyat ve ithalat yasaklarını delmek.
Uzmanlara göre, dünya genelinde yaklaşık 400’e yakın tanker bu ağın bir parçası olarak kullanılıyor.
Boracay tankeri neden hedef alındı?
Boracay isimli tanker:
- Benin bayrağı ile seyrederken yakalandı.
- Daha önce de Estonya tarafından el konulmuştu, çünkü geçerli bir ulusal bayrağı bulunmuyordu.
- 20 Eylül’de Rusya’nın Primorsk limanından hareket etti.
- Baltık Denizi, Danimarka ve Kuzey Denizi üzerinden ilerleyerek Fransa açıklarına ulaştı.
- Nihai hedefinin Hindistan’ın Vadinar limanı olduğu öne sürülüyordu.
Fransız yetkililer, geminin “emirleri reddetmesi ve bayrakla ilgili gerekçe sunmaması” nedeniyle yasal işlem başlattı.
Macron: “Mürettebat ciddi suçlar işledi”
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, AB liderler zirvesinde yaptığı açıklamada, Boracay’daki mürettebatın “ciddi suçlar işlediğini” söyledi. Ancak detay vermekten kaçındı.
Bu çıkış, AB’nin Rusya’ya karşı daha sert adımlar atacağının sinyali olarak yorumlandı.
Kremlin’in yanıtı: “Bilgimiz yok”
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, olaya ilişkin “Böyle bir gemiden haberimiz yok” açıklamasında bulundu. Rusya, resmî düzeyde geminin kendilerine ait olduğu iddialarını reddetti.
Moskova’nın sessizliği, uluslararası çevrelerde “yaptırımların delindiğinin kabulü” olarak değerlendirildi.
Avrupa yaptırımlarının etkisi
2022’den bu yana AB:
- Rusya’dan doğrudan ham petrol ve petrol ürünü ithalatını yasakladı.
- Tavan fiyat uygulaması ile Rus petrolünün dünya piyasasında satışını kısıtladı.
- Yaptırımların delinmesini engellemek için liman ve sigorta denetimlerini artırdı.
Fransa’nın hamlesi, bu denetimlerin daha da sertleşeceğinin göstergesi olarak görülüyor.
Küresel enerji piyasası nasıl etkilenecek?
Uzmanlara göre, Boracay krizinin ardından:
- Petrol fiyatlarında kısa vadeli dalgalanma yaşanabilir.
- Rusya, yaptırımları delmek için Asya ülkelerine yönelmeye devam edecek.
- Avrupa, enerji arz güvenliği için Norveç, ABD ve Orta Doğu kaynaklarına ağırlık verecek.
Özellikle Hindistan ve Çin gibi ülkeler, Rus petrolünün en büyük alıcıları olarak ön plana çıkıyor.
Boracay olayı ve jeopolitik mesaj
Bu gelişme, sadece bir tanker meselesi değil; aynı zamanda:
- AB-Rusya ilişkilerinde yeni bir gerilim hattı.
- NATO müttefiklerinin, Rusya’nın enerji stratejisine karşı birleşik tavrı.
- Moskova’nın “gölge filo” üzerinden yaptırımları aşma planlarının zayıflatılması.
Yeni bir kriz kapıda mı?
Fransa’nın Boracay tankeri hamlesi, Moskova-Paris hattında yeni bir gerilimin kapısını araladı.
AB, Rusya’ya karşı ekonomik yaptırımları daha da sıkılaştırmaya hazırlanırken, Kremlin’in vereceği karşılık önümüzdeki günlerin en önemli gündem maddelerinden biri olacak.
