Afganistan’ın Samangan vilayetinde meydana gelen 6,3 büyüklüğündeki depremde ilk belirlemelere göre 5 kişi yaşamını yitirdi, 143 kişi yaralandı. Bölgede panik yaşandı.
Afganistan Samangan’da şiddetli deprem paniği
Afganistan bir kez daha yıkıcı bir depremle sarsıldı. Samangan vilayetinde dün gece meydana gelen 6,3 büyüklüğündeki deprem, bölgede büyük paniğe yol açtı.
Yerel yetkililer, depremin merkez üssünün yerin yaklaşık 10 kilometre altında olduğunu ve sarsıntının çevre illerden de hissedildiğini bildirdi.
İlk belirlemelere göre 5 kişi hayatını kaybetti, 143 kişi de yaralandı.
Arama kurtarma ekipleri enkaz altında kalanlara ulaşmak için bölgeye sevk edilirken, çok sayıda ev ve yapı ağır hasar aldı.
Depremin merkez üssü: Samangan vilayeti
Afganistan’ın kuzeyinde yer alan Samangan vilayeti, tarih boyunca birçok yıkıcı depremle karşı karşıya kaldı.
Bu son sarsıntı, ülkenin jeolojik olarak aktif fay hatları üzerinde bulunduğunu bir kez daha hatırlattı.
ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi (USGS) verilerine göre, depremin merkez üssü Samangan’ın kuzeydoğusuna 40 kilometre mesafede, yerin 10 kilometre derinliğinde meydana geldi.
Afganistan Deprem İzleme Kurumu, artçı sarsıntıların sürdüğünü ve halkın açık alanlarda geceyi geçirdiğini duyurdu.
Yaralılar hastanelerde tedavi altında
Afganistan Sağlık Bakanlığı, Samangan ve çevre illerdeki hastanelere 143 yaralının ulaştırıldığını açıkladı.
Yetkililer, yaralıların çoğunun enkaz altından kurtarılan veya düşen duvar parçalarından etkilenen kişiler olduğunu bildirdi.
Sağlık ekipleri ve gönüllü kuruluşlar, acil müdahale için bölgeye yönlendirildi.
Samangan Valiliği tarafından yapılan açıklamada, kan bağışı çağrısı yapıldı ve mobil sağlık ekiplerinin kırsal bölgelere sevk edildiği belirtildi.
Kurtarma çalışmaları devam ediyor
Depremin ardından Afganistan Ulusal Afet Yönetim Ajansı (ANDMA), askeri birliklerin de katıldığı geniş çaplı bir arama kurtarma operasyonu başlattı.
Ekipler, Samangan’ın kırsal kesimlerinde yıkılan evlerin enkazında canlılara ulaşmak için zamanla yarışıyor.
Yetkililer, dağlık bölgelerde iletişim kopukluğu yaşandığını ve bazı köylerle henüz temas kurulamadığını açıkladı.
Bu nedenle ölü ve yaralı sayısının artabileceği değerlendiriliyor.
Bölgede büyük maddi hasar oluştu
İlk tespitlere göre, Samangan ve çevresinde yüzlerce evin kısmen veya tamamen yıkıldığı, altyapının zarar gördüğü bildirildi.
Yolların ve köprülerin hasar görmesi nedeniyle, yardım ekiplerinin ulaşımında zorluklar yaşanıyor.
Elektrik hatlarının kopması sonucu birçok yerleşim yeri karanlığa gömülürken, içme suyu hatlarında da ciddi hasar meydana geldi.
Afganistan’daki yerel yönetimler, uluslararası yardım kuruluşlarından destek talep etti.
Afganistan deprem kuşağında
Afganistan, Himalaya Dağları’nın güneyinde yer alan aktif fay hatları üzerinde bulunuyor.
Ülke, tarih boyunca defalarca yıkıcı depremlerle sarsıldı.
Jeologlara göre, bu bölge Avrasya ve Hint levhalarının çarpışma hattında yer alıyor ve bu da sık sık sismik hareketlere neden oluyor.
Son yıllarda yaşanan bazı büyük depremler, Afgan halkının hâlâ toparlanmaya çalıştığı derin yaralar bıraktı.
Ağustos ve Eylül aylarında da büyük depremler olmuştu
Afganistan, sadece iki ay önce benzer felaketlerle sarsılmıştı.
31 Ağustos 2024’te, Pakistan sınırına yakın doğu bölgesinde meydana gelen 6,0 büyüklüğündeki depremde 2.205 kişi yaşamını yitirmiş, 3.640 kişi yaralanmıştı.
Bu olaydan kısa süre sonra, 2 Eylül 2024’te Celahabad’ın kuzeydoğusunda 5,2 büyüklüğünde bir sarsıntı daha kaydedildi.
Bu zincirleme depremler, ülkenin kuzeydoğusundaki fay hattında yeniden enerji birikimi yaşandığı yönünde endişelere yol açmıştı.
Halk açık alanlarda geceyi geçirdi
Samangan’da yaşayan binlerce kişi, geceyi park, cami avlusu ve açık alanlarda geçirdi.
Artçı sarsıntıların sürmesi nedeniyle, vatandaşlar evlerine girmeye cesaret edemedi.
Yerel medya, bazı köylerde soğuk hava koşullarına rağmen halkın battaniyelere sarılarak dışarıda beklediğini bildirdi.
Birçok aile, kayıp yakınlarından haber alamadıkları için endişeli.
Uluslararası yardım kuruluşları harekete geçti
Depremin ardından Birleşmiş Milletler (BM), Afgan Kızılayı ve Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) gibi uluslararası kuruluşlar acil yardım planlarını devreye soktu.
BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), bölgede gıda, ilaç ve barınma malzemesi desteği sağlamak için ekipler gönderdi.
Afgan yetkililer, özellikle dağ köylerine ulaşımın zorluğu nedeniyle hava yoluyla yardım taşınmasının planlandığını açıkladı.
Taliban yönetiminden ilk açıklama
Afganistan geçici hükümeti adına yapılan açıklamada, tüm kamu kurumlarının seferber edildiği bildirildi.
Taliban yönetimi, “Depremde hayatını kaybedenlerin ailelerine destek olunacak, yaralıların tedavisi ücretsiz sağlanacaktır” açıklamasını yaptı.
Ayrıca, uluslararası topluma yardım çağrısında bulunuldu:
“Afganistan zorlu bir dönemden geçiyor. Kardeş ülkelerden insani destek bekliyoruz.”
Uzmanlardan yeni deprem uyarısı
Jeofizik uzmanları, Samangan çevresinde son haftalarda art arda meydana gelen sarsıntıların, bölgede yeni bir kırılma riskine işaret ettiğini belirtiyor.
Kabil Üniversitesi Yer Bilimleri Bölümü’nden Prof. Nasrullah Ahmadi, “Enerji boşalması tamamlanmadı, yeni artçılar beklenebilir” açıklamasında bulundu.
Ahmadi ayrıca, eski kerpiç yapılarının depreme dayanıklı olmadığını vurgulayarak, “Kırsal bölgelerde yeniden inşa çalışmaları mühendislik standartlarına uygun yapılmalı” uyarısında bulundu.
Depremin bölgesel etkisi hissedildi
6,3 büyüklüğündeki bu deprem yalnızca Afganistan’ı değil, Pakistan’ın kuzeybatısı ve Tacikistan’ın güney kesimlerini de etkiledi.
Pakistan Meteoroloji Dairesi, Peşaver ve Ketta şehirlerinde hafif sarsıntıların hissedildiğini, ancak herhangi bir can kaybı yaşanmadığını bildirdi.
Dünya liderlerinden taziye mesajları
Depremin ardından Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, Afgan halkına başsağlığı dileyerek “uluslararası yardımın hızla gönderileceğini” duyurdu.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı da bir açıklama yayımlayarak, “Afgan halkının yanındayız, gereken yardımı yapmaya hazırız” ifadelerini kullandı.
Pakistan, Katar ve İran gibi bölge ülkeleri de Afganistan’a acil yardım teklifinde bulundu.Afganistan’ın deprem gerçeği: kalıcı çözüm aranıyor
Afganistan’da her yıl ortalama 20’den fazla yıkıcı sarsıntı yaşanıyor.
Yetersiz altyapı, kötü inşaat malzemeleri ve denetimsiz yapılaşma, bu depremlerin büyük yıkımlara yol açmasının temel nedenleri.
Uzmanlar, uluslararası toplumun desteğiyle Afganistan’da kalıcı deprem direnci programları başlatılması gerektiğini savunuyor.
Afganistan yeniden yıkımın eşiğinde
Samangan’daki 6,3 büyüklüğündeki deprem, ülkenin kırılgan yapısını bir kez daha gözler önüne serdi.
Onlarca köy harabeye dönerken, yüzlerce kişi evsiz kaldı.
Arama kurtarma çalışmaları sürerken, Afgan halkı bir kez daha felaketle mücadele ediyor.
Bölgeden gelen haberler, insani yardımın acilen artırılması gerektiğini gösteriyor.
Afganistan, doğal afetlerle sarsılan kaderine karşı yine direnmek zorunda.
