Kanser hastalarını erken emeklilik durumu malulen emeklilik ile olabilir. Bu noktada malulen emekliliğin ne olduğuna bakmamız lazım. Malulen emeklilik, çalışma gücünü kaybeden sigortalıların emekli olabilmesi için bir seçenektir.
Bu seçenekten yararlanmak için bazı şartlar vardır. Bu şartlar, kanunla belirlenmiştir. Bu yazımızda, malulen emeklilik nedir, kimler malul sayılır, kanser hastaları erken emekli olabilir mi, malulen emeklilik şartları nelerdir gibi soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
MALULEN EMEKLİLİK NEDİR?
Malulen emeklilik, sigortalıların işe başladıktan sonra yaşadıkları sağlık sorunları, iş kazaları veya meslek hastalıkları nedeniyle çalışma gücünü belli bir oranda kaybetmeleri durumunda emekli olabilmeleri için tanınan bir haktır. Bu hak, sigortalıların mağduriyetlerini gidermek ve onlara emekli maaşı ve diğer sosyal haklar sağlamak amacıyla uygulanmaktadır.
KİMLER MALUL SAYILIR?
Malul sayılmanın şartları, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 25. maddesinde belirtilmiştir. Buna göre, sigortalı veya işverenin talebi üzerine, Kurumun yetkilendirdiği sağlık kurullarınca rapor ve belgeler incelenir. Eğer sigortalının çalışma gücü veya meslekte kazanma gücü en az % 60 oranında azalmışsa, sigortalı malul sayılır. Malul sayılma, sigortalının işe başladıktan sonra ortaya çıkan bir durum olmalıdır. İşe başlamadan önce engelli olanlar, engelli emekliliği için başvurabilirler.
MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
Malulen emekli olmak için, sigortalının malul sayılmasının yanı sıra, diğer bazı şartları da yerine getirmesi gerekir. Bu şartlar, kanunun 26. maddesinde açıklanmıştır. Buna göre, sigortalının;
· En az 10 yıl sigortalı olması ve 1800 gün prim ödemiş olması,
· Sürekli bakıma muhtaç malul olanlar için ise 10 yıl sigortalılık süresi aranmaksızın 1800 gün prim ödemiş olması,
· Maluliyet nedeniyle işten çıktıktan veya işyerini kapattıktan sonra Kuruma yazılı olarak başvurması, gerekmektedir.
Ayrıca, sigortalıların genel sağlık sigortası primi dahil, tüm borçlarını ödemiş olması da zorunludur. Maluliyet tespiti için sigortalıların sigortalılıklarını sonlandırmaları gerekmez. Sigortalılık devam ederken de sevk talebinde bulunabilirler. Ancak, emekli olmak için sigortalılıklarını sonlandırmaları şarttır.
KANSER HASTALARI ERKEN EMEKİ OLABİLİR Mİ?
2015 yılında Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği'nde yapılan değişikliklerle kanser hastalarına bazı muafiyetler tanındı. Bu değişikliklerden önce kanser hastaları maluliyet aylığı konusunda mağduriyet yaşamaktaydı. Daha önce kanser hastaları, haklarında düzenlenen belgelerde teşhis tarihinden itibaren malul sayılıyorlardı. Ancak maluliyet aylığından haberi olmayanlar, tanı tarihinden itibaren değil, ancak öğrendikten sonra kuruma başvuruyorlardı. Dolayısıyla, 18 ayın tamamı için değil, başvuru tarihinden itibaren maluliyet aylığı alıyorlardı.
Değiştirilen Yönetmelik uyarınca, kanser hastaları artık başvuruya esas sağlık kurulu raporu tarihinden itibaren 18 ay süreyle malul sayılmaktadır. Bu da maluliyet başvuru tarihinden önceki bir yıl içinde teşhis konmuş olmasını gerektirmektedir.
Bir kanser hastasının, maluliyet aylığına başvurmak için teşhisini doğrulayan raporu aldığı tarihten itibaren bir yılı vardır. Kanser hastaları, şartları yerine getirdikleri takdirde genellikle 18 aylık geçici maluliyet aylığı almaya hak kazanırlar.
MALULEN EMEKLİLİK BAŞVURUSU İÇİN GEREKLİ BELGELER
Malulen emeklilik başvurusunda bulunurken, gerekli olan belirli belgeler sigortalı bireyin durumuna bağlı olarak değişebilir. Aşağıdaki belgelerin sağlanması çok önemlidir:
SSK üyeleri (4/A) ve Bağ-Kur üyeleri (4/B) için:
· Sigortalı işten ayrılış bildirgesi (işten ayrıldıktan sonra 10 gün içinde başvurulması halinde).
· Tahsis başvuru ve taahhüt belgesi.
Emekli Sandığı iştirakçileri (4/C) için
· İzinli olanlar tarafından şahsen başvuru veya çalışanlar tarafından kurumları aracılığıyla başvuru.
· Malulen emeklilik onayı.
· Sağlık kurulu raporu.
