Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2 Mayıs haftasına ait haftalık para ve banka istatistiklerini yayımladı. Verilere göre, brüt döviz rezervleri bir önceki haftaya göre 1 milyar 673 milyon dolar azalarak 59,2 milyar dolardan 57,6 milyar dolara geriledi.
Bu düşüşle birlikte brüt döviz rezervlerinde 7 haftadır süregelen azalış serisi devam etmiş oldu. TCMB'nin brüt döviz rezervleri yılbaşında yaklaşık 99,3 milyar dolar seviyesindeydi. 2 Mayıs itibarıyla bu rakam, yılbaşına göre yaklaşık 42 milyar dolarlık bir düşüşe işaret ediyor.
Aynı dönemde altın rezervleri de 845 milyon dolar azalarak 81 milyar 800 milyon dolardan 80 milyar 955 milyon dolara indi. Böylece sadece 2 Mayıs haftasında toplam 2 milyar 519 milyon dolarlık rezerv kaybı yaşandı.
Toplam Rezerv 7 Haftada 29 Milyar Dolar Azaldı
TCMB verilerine göre toplam rezervler, 2 Mayıs itibarıyla 138 milyar 532 milyon dolar seviyesine düştü. Bu rakam, 14 Şubat 2025 haftasında görülen 173 milyar 152 milyon dolarlık zirveden bu yana 34,6 milyar dolarlık düşüş anlamına geliyor.
Sadece son 7 haftalık düşüşe bakıldığında, 14 Mart'ta 171,1 milyar dolar olan toplam rezervin 7 hafta içinde yaklaşık 32,5 milyar dolar azaldığı görülüyor.
Rezervlerdeki Gerilemenin Nedenleri
Uzmanlara göre rezervlerdeki bu düşüşün birkaç nedeni bulunuyor:
-
Kur korumalı mevduat ödemeleri ve ihracatçı destekleri gibi mekanizmalar nedeniyle döviz çıkışının hızlanması,
-
Merkez Bankası'nın döviz piyasasına örtülü müdahaleleri,
-
Altın ithalatındaki artış,
-
Yabancı yatırımcı çıkışları ve siyasi belirsizlikler.
TCMB'nin rezerv pozisyonunu desteklemek amacıyla iç ve dış borçlanmaya başvurabileceği ya da swap anlaşmalarıyla rezervleri geçici olarak artırabileceği konuşuluyor.
Geçmişten Günümüze TCMB Rezerv Tablosu
Aşağıdaki tablo, Merkez Bankası'nın yılbaşından bu yana rezerv hareketlerini ortaya koyuyor:
| Tarih | Altın Rezervleri | Brüt Döviz Rezervleri | Toplam Rezervler |
|---|---|---|---|
| 14.02.2025 | 72.475 | 100.677 | 173.152 |
| 14.03.2025 | 74.013 | 98.069 | 171.082 |
| 21.03.2025 | 74.785 | 88.328 | 163.114 |
| 04.04.2025 | 76.422 | 77.838 | 154.261 |
| 11.04.2025 | 79.482 | 68.007 | 147.488 |
| 18.04.2025 | 82.252 | 64.305 | 146.557 |
| 25.04.2025 | 81.800 | 59.250 | 141.051 |
| 02.05.2025 | 80.955 | 57.577 | 138.532 |
Bu tablo, sadece 7 haftada toplam rezervlerin yaklaşık 29 milyar dolar azaldığını gösteriyor.
Rezerv Erozyonu Sürdükçe Ekonomide Güven Zedeleniyor
Ekonomi çevreleri, TCMB rezervlerindeki erimenin döviz kurlarında yukarı yönlü baskıyı artırabileceğine dikkat çekiyor. Ayrıca bu düşüş, uluslararası yatırımcılar açısından Türkiye'nin dış borç ödeme kapasitesine dair soru işaretlerini de beraberinde getiriyor.
Ekonomistlere göre rezerv kayıplarının sürmesi halinde faiz artışı, döviz kontrolleri veya dış finansman arayışı gibi adımlar gündeme gelebilir.
Hazine ve Merkez Bankası'ndan Yeni Stratejiler Bekleniyor
Hükümetin ve Merkez Bankası'nın yeni ekonomi yönetimi, rezervleri yeniden toparlamaya yönelik adımlar atmayı sürdürüyor. Ancak mevcut tablo, kısa vadede net bir toparlanmanın kolay olmayacağını gösteriyor. Önümüzdeki süreçte yeni swap anlaşmaları, Eurobond ihraçları ve dış kaynak temini gibi yöntemlerle rezerv pozisyonunun güçlendirilmesi gündemde olabilir.
