Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Tarımsal İşletmelerde Hayvansal Üretim Araştırması temel alınarak hazırlanan 2024 yılı verilerine göre, Türkiye’nin toplam kırmızı et üretimi 2023’e kıyasla %11,7 oranında azaldı.
-
2023’te: 2 milyon 384 bin 47 ton
-
2024’te: 2 milyon 105 bin 895 ton
Bu düşüş, 2020 sonrası artış trendine giren kırmızı et üretiminin kesintiye uğradığını gösteriyor.
Sığır eti hâlâ ilk sırada, ancak üretim düştü
Sığır eti, kırmızı et üretiminde yine en büyük paya sahip ürün oldu. Ancak bu kalemde de kayda değer bir düşüş yaşandı:
-
Sığır eti üretimi:
-
2023: 1 milyon 669 bin ton
-
2024: 1 milyon 483 bin 42 ton
-
Değişim: %11,2 azalış
-
Sığır eti toplam üretim içindeki payını %70,1’den %70,4’e çıkarsa da, bu artış oransal; mutlak değerlerde gerileme yaşandı.
Koyun ve keçi eti de düşüşte
Kırmızı etin önemli bir bölümünü oluşturan koyun ve keçi eti üretiminde de sert düşüşler dikkat çekti:
-
Koyun eti üretimi:
-
%10,5 düşerek 509 bin 539 ton
-
-
Keçi eti üretimi:
-
%22,8 azalarak 99 bin 532 ton
-
Özellikle keçi eti, bu yıl en sert düşüş yaşayan ürün oldu.
Manda eti üretimi de daraldı
Üretimde en küçük paya sahip olan manda eti de düşüşten nasibini aldı:
-
2023: 15 bin 382 ton
-
2024: 13 bin 781 ton
-
Azalış: %10,4
Et türlerinin toplam içindeki payı nasıl değişti?
| Et Türü | 2023 Payı | 2024 Payı |
|---|---|---|
| Sığır | %70,1 | %70,4 |
| Koyun | %23,9 | %24,2 |
| Keçi | %5,4 | %4,7 |
| Manda | %0,6 | %0,7 |
Verilere göre, sığır ve koyun eti toplam üretim içindeki payını artırırken, keçi etinin oranı azaldı. Bu, keçi yetiştiriciliğindeki sorunlara işaret ediyor olabilir.
Son 10 yılda üretim artışı durmuş görünüyor
Kırmızı et üretimi 2015 yılında 1 milyon 187 bin 18 ton iken, 2024’te 2 milyon 105 bin tona ulaştı. Ancak 2023’ten 2024’e yaşanan sert gerileme, son 10 yılın yükselen trendini tersine çevirmiş durumda.
Bu gerilemenin nedenleri neler olabilir?
Uzmanlara göre kırmızı et üretimindeki bu düşüşün olası sebepleri şöyle:
-
Yüksek yem fiyatları ve üretim maliyetleri
-
Kuraklık ve mera alanlarının azalması
-
Besicilikte girdi maliyetlerinin artması
-
Kurbanlık ve kasaplık hayvan arzında daralma
-
İthalat politikaları ve iç piyasa dengesizlikleri
Et fiyatlarına etkisi ne olacak?
Üretimdeki düşüş, zaten yüksek olan kırmızı et fiyatları üzerindeki baskıyı artırabilir. Fiyatların hem perakende hem de toptan pazarda artması bekleniyor. Özellikle Kurban Bayramı öncesi talebin artmasıyla birlikte fiyatların daha da yükselebileceği öngörülüyor.
Kırmızı et üretimi nasıl hesaplanıyor?
TÜİK, kırmızı et üretimini belirlerken şu verileri dikkate alıyor:
-
Kasaplık hayvan sayısı
-
İç popülasyondan ve ithalattan kesilen hayvan miktarı
-
Ortalama karkas (kesim sonrası) ağırlık
-
Demografik tahminler ve işletme verileri
Bu hesaplamalar sonucunda ulusal düzeyde üretim tahminleri oluşturuluyor.