DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Hasan Karal, kırmızı et fiyatlarında yaşanan rekor artış ve üretimdeki sert düşüşle ilgili Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) soru önergesi sundu. Karal, et krizinin halkın sofrasına doğrudan yansıdığını belirterek "Bu mesele sadece üreticinin değil, tüm toplumun sorunudur" dedi.
Ette 5 Yılda %1235 Artış: 32 TL'den 432 TL’ye
Karal, Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği verilerine dayanarak, 2020 yılında dana karkas etin kilogram fiyatının 32,35 TL olduğunu, bu rakamın 2025 yılı itibariyle 432 TL’ye yükseldiğini ifade etti. Bu durumun özellikle Kurban Bayramı öncesinde büyük bir endişe kaynağı haline geldiğini vurgulayan Karal, üretici maliyetlerinin ve ithalat bağımlılığının fiyatlardaki artışı körüklediğini belirtti.
Et Üretiminde Son 5 Yılın En Sert Düşüşü
TÜİK’in 2024 verilerine göre, kırmızı et üretimi önceki yıla kıyasla %11,7 oranında azaldı. Karal, bu düşüşün son 5 yılın en keskin üretim daralması olduğunu hatırlatarak, “Kırmızı et krizinde sadece fiyatlar değil, üretim dengesi de çökmüş durumda” dedi.
Türkiye, Et Tüketiminde Avrupa'nın Son Sıralarında
Karal, Eurostat verilerine göre Türkiye'de nüfusun %39,1'inin iki günde bir et, tavuk veya balık tüketemediğine dikkat çekti. Bu istatistik Türkiye’yi Avrupa’nın en alt sıralarına yerleştirirken, Türkiye'nin kırmızı eti en pahalıya tüketen ülkelerden biri olması da çelişkiyi gözler önüne seriyor.
Bakan Yumaklı’ya Yöneltilen 7 Soru
Hasan Karal, kırmızı et krizine dair şu 7 sorunun yanıtlanmasını istedi:
-
Fahiş fiyat artışının temel nedenleri nelerdir? Bu artışların denetlenebilirliği için ne gibi önlemler alınmıştır?
-
Türkiye'de et fiyatlarının dünya ortalamasının 3 katına ulaşmasının sebepleri nedir? Üretim maliyetleri bu artışta ne kadar etkili olmuştur?
-
Bakanlık, halkın hayvansal protein ihtiyacını karşılamaya yönelik sürdürülebilir bir kırmızı et politikasına sahip midir?
-
Kırmızı et tüketimindeki düşüşü ortaya koyan bilimsel araştırmalar var mıdır? Varsa bu sonuçlar kamuoyuyla paylaşılacak mı?
-
Et ve Süt Kurumu’nun son beş yılda yaptığı müdahale alımları ve satış miktarları ne kadardır? Bu müdahaleler fiyatlara etki etmiş midir?
-
Kırmızı et ve canlı hayvan ithalatına son 5 yılda ne kadar kamu kaynağı harcanmıştır?
-
Dar gelirli vatandaşların ete erişimini sağlamak adına sosyal destek programları planlanmakta mıdır?
"Bu Kriz Aynı Zamanda Halk Sağlığı Sorunudur"
Karal açıklamasında, kırmızı et krizinin yalnızca üretici ve tüketici dengesini değil, toplum sağlığını da tehdit ettiğini ifade etti. Dengeli beslenme hakkının ciddi anlamda zarar gördüğünü belirten Karal, “Bu tablo halk sağlığında uzun vadeli riskler yaratır. Devlet, et krizine salt ekonomik bir mesele olarak değil, stratejik bir güvenlik ve sağlık meselesi olarak yaklaşmalıdır.” dedi.
