Baraj puanının kaldırılmasının ardından YKS’de sıfır ve eksi netle tercih dönemi başladı. Bu yıl 179 aday eksi netlerle üniversiteli oldu. İşte detaylar...
YKS’de baraj puanı kaldırıldı, tablo değişti
Türkiye’de milyonlarca öğrencinin katıldığı Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS), 2022 yılında yapılan düzenleme ile önemli bir değişiklik yaşamıştı. Daha önce adayların lisans ve ön lisans programlarına yerleşebilmesi için belirli bir baraj puanı geçmeleri gerekiyordu. Ancak alınan kararla bu uygulama kaldırıldı.
Baraj puanının kaldırılmasının ardından her yıl sıfır ya da eksi netlerle üniversiteye yerleşen adayların sayısı arttı. 2023’te 107, 2024’te 203 aday bu şekilde üniversiteye girmişti. 2025 yılında da tablo değişmedi ve 179 aday sıfır ya da eksi net yapmasına rağmen çeşitli bölümlere yerleşti.
Sıfır ve eksi netle bölümlere nasıl giriliyor?
YKS’nin ilk basamağı olan Temel Yeterlilik Testi (TYT), 2 yıllık ön lisans programlarına giriş için temel kriterleri oluşturuyor. Baraj puanı olmadığı için adaylar, Türkçe veya Matematik testlerinden en az 0,5 net yaptığında TYT puanı hesaplanabiliyor.
4 yıllık lisans programlarına yerleşmek içinse TYT puanının hesaplanmasının yanı sıra Alan Yeterlilik Testi’nde (AYT) ilgili testlerden en az birinden 0,5 net yapılması yeterli oluyor.
Bu uygulama, sınavda neredeyse hiç başarı gösteremeyen adayların bile üniversiteli olmasının yolunu açtı.
Eksi netle kazanılan bölümler
Türkiye Gazetesi’nde yer alan habere göre, bu yıl 179 aday sıfır veya eksi net yapmasına rağmen üniversiteli oldu. Tercih ettikleri bölümler arasında dikkat çeken alanlar yer aldı:
- Sağlık alanları: Diyaliz, odyometri, patoloji laboratuvar teknikleri, fizyoterapi
- Teknik programlar: Bilgisayar destekli tasarım, mimari restorasyon
- Sosyal ve sanat alanları: Çocuk gelişimi, sosyal hizmet, grafik tasarımı, uluslararası ilişkiler
- Uygulamalı bölümler: Aşçılık gibi popüler meslek programları
Üstelik bu öğrencilerden bazıları, üniversitelere burslu olarak yerleşme hakkı da kazandı.
Eğitimcilerin tepkisi: “Sistem yeniden düzenlenmeli”
Eğitim uzmanları, barajın kaldırılmasının ardından ortaya çıkan bu tabloya dikkat çekiyor. Özellikle eksi netle üniversiteye girmenin, eğitim sisteminin niteliğini olumsuz etkilediğini belirtiyorlar.
Uzmanların önerileri iki noktada birleşiyor:
- Yarım net zorunluluğu genişletilmeli. Yani aday yalnızca bir testten değil, puan hesaplamasına kaynaklık eden testlerin tamamından en az yarım net çıkarmalı.
- Eksi toplamlar puanlamaya dahil edilmemeli. Bir öğrenci 0,5 net yapsa bile, diğer testlerde toplam neti sıfırın altındaysa puanı hesaplanmamalı.
Bu öneriler, özellikle üniversiteye girişte kaliteyi artırmayı hedefliyor.
Üniversiteye girişte kalite tartışması
YKS’de baraj puanının kaldırılması, ilk günden itibaren “üniversiteye girişte kalite düşer mi?” tartışmalarını gündeme getirdi.
Eğitimcilerin önemli bir kısmı, düşük başarı gösteren öğrencilerin üniversiteli olmasının hem akademik kaliteyi hem de iş gücü piyasasını olumsuz etkileyebileceğini savunuyor. Diğer bir kesim ise herkesin yükseköğretime erişim hakkı olduğunu belirterek, esas sorunun üniversitelerin kalite standartlarını yükseltmek olduğunu ifade ediyor.
Öğrencilerin görüşleri
Bu yıl YKS’ye giren öğrencilerin bir bölümü, baraj puanının kaldırılmasını avantaj olarak gördü. Özellikle sınav stresi yüksek olan adaylar, puan hesaplamasında daha esnek kriterlerin olmasının rahatlatıcı olduğunu dile getiriyor.
Ancak başarıyla üniversiteye girmeyi hedefleyen pek çok öğrenci, “Sıfır netle kazanmak adaletsiz” diyerek bu uygulamayı eleştiriyor. Sosyal medyada da binlerce kişi bu konuda farklı görüşler paylaştı.
Üniversiteler nasıl etkilenecek?
Türkiye’de 200’den fazla üniversite bulunuyor. Her yıl milyonlarca öğrenci bu kurumlara yerleşiyor. Ancak kontenjanların dolması, niteliğin tartışılmasına yol açıyor.
Sıfır veya eksi netle öğrenci alan bölümlerin sayısının artması, bazı üniversitelerin “diploma fabrikası” haline geldiği eleştirilerini de beraberinde getiriyor.
Uzmanlara göre, üniversiteler yalnızca kontenjan doldurmayı değil, öğrencilerin nitelikli eğitim almasını da öncelik haline getirmeli.
Gelecek yıllarda sistem değişir mi?
Milli Eğitim Bakanlığı ve YÖK’ün bu konuda yeni düzenlemeler yapıp yapmayacağı merak ediliyor. Eğitimciler, en azından temel derslerde belirli bir barajın geri getirilmesi gerektiğini düşünüyor.
Ancak şimdilik resmi bir açıklama yapılmadı. Bu nedenle 2026 ve sonraki yıllarda da sıfır netle üniversiteye girme uygulamasının devam etmesi bekleniyor.
Eksi netle üniversiteye giriş tartışmaları sürecek
YKS’de baraj puanının kaldırılması, sistemde büyük bir değişiklik yarattı. Bu yıl 179 aday sıfır ya da eksi net yapmasına rağmen üniversiteli oldu. Eğitimciler ve öğrenciler arasında görüşler farklı olsa da bu durumun önümüzdeki yıllarda da tartışma yaratmaya devam edeceği kesin.
Önümüzdeki süreçte YÖK ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın nasıl bir yol izleyeceği merak ediliyor.
