Ekonomist İnan Mutlu, Türkiye’de kırmızı et fiyatlarının dolar bazında dünya ortalamasının çok üzerinde olduğunu belirtti. Mutlu, Et ve Süt Kurumu’nun (ESK) kuruluş amacının aksine yüksek kâr elde etmesini eleştirdi.
Et fiyatları dünya ile kıyaslandığında uçurum var
Türkiye’de kırmızı et fiyatları, son yıllarda sürekli artış gösteriyor. Ekonomist İnan Mutlu, yaptığı değerlendirmede Türkiye’deki fiyatların dünya ortalamasının 2,5 katına çıktığını vurguladı.
Mutlu’nun aktardığı verilere göre, 1 kilogram dana etinin dünya ortalama fiyatı 6,72 dolar seviyesinde bulunuyor. Ancak Türkiye’de aynı miktardaki etin fiyatı 17,76 dolara kadar çıkmış durumda. Bu fark, Türkiye’nin kırmızı et piyasasında yaşadığı yapısal sorunları gözler önüne seriyor.
ESK’nin kuruluş amacı sorgulanıyor
Mutlu, açıklamasında Et ve Süt Kurumu’nun (ESK) kuruluş amacına da dikkat çekti. ESK’nın vatandaşlara daha uygun fiyatlı et sunmak için kurulduğunu, ancak gelinen noktada kurumun yüksek kâr elde ederek vergi rekortmenleri arasında yer aldığını hatırlattı.
“Halk için ucuz et sağlaması gereken kurumun kâr odaklı çalışması, fiyatların bu kadar artmasının temel sebeplerinden biri” diyen Mutlu, sistemin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini savundu.
Vatandaşın alım gücü düşüyor
Türkiye’de artan enflasyon ve döviz kurları, gıda ürünlerinde ciddi fiyat artışlarına yol açıyor. Kırmızı et ise bu artıştan en çok etkilenen kalemlerden biri oldu. Dar gelirli vatandaşlar için kırmızı et artık lüks bir tüketim ürünü haline geldi.
Birçok aile, haftalık hatta aylık et tüketimini minimum seviyeye indirirken, sektör temsilcileri de talebin giderek düştüğünü ifade ediyor. Bu durum, hem üretici hem de tüketici tarafında sürdürülemez bir tablo yaratıyor.
Kırmızı et neden bu kadar pahalı?
Uzmanlara göre Türkiye’de kırmızı etin dünya ortalamasının üzerinde olmasının birkaç nedeni var:
- Yem maliyetlerinin yüksek olması
- Hayvan ithalatına bağımlılığın artması
- Aracıların fazlalığı nedeniyle tüketiciye yüksek fiyat yansıması
- Kamu kurumlarının piyasa regülasyonunu sağlayamaması
Mutlu, bu sorunların çözülmemesi halinde fiyatların daha da artabileceğini belirtti.
Çözüm önerileri neler?
Ekonomist Mutlu’ya göre, kırmızı et fiyatlarının dengelenmesi için şu adımlar kritik:
- Et ve Süt Kurumu’nun asli görevine dönmesi, yani kâr yerine ucuz et sunmayı hedeflemesi
- Yerli üretimin teşvik edilmesi ve çiftçiye yem desteği verilmesi
- Aracıların azaltılması ve doğrudan üretici-tüketici bağlantısının kurulması
- İthalata bağımlılığın azaltılması ve sürdürülebilir hayvancılık politikalarının uygulanması
Bu adımların atılmaması halinde Türkiye’de kırmızı etin, dünya ortalamasına kıyasla uzun süre pahalı kalacağı öngörülüyor.
Kırmızı et fiyatları ile ilgili merak edilenler
1. Türkiye’de kırmızı et fiyatı ne kadar?
Türkiye’de 1 kilogram dana eti ortalama 17,76 dolar seviyesinde.
2. Dünya ortalamasıyla arasındaki fark nedir?
Dünya ortalamasında 1 kilogram dana eti 6,72 dolar iken, Türkiye’de bu rakam yaklaşık 2,5 kat daha yüksek.
3. Et ve Süt Kurumu neden eleştiriliyor?
Halk için ucuz et sağlamak amacıyla kurulan kurumun, yüksek kâr elde ederek vergi rekortmeni olması eleştiriliyor.
4. Kırmızı et fiyatları neden yüksek?
Yem maliyetleri, ithalat bağımlılığı, aracıların fazlalığı ve piyasa denetimsizliği en önemli nedenler arasında.
5. Çözüm için neler yapılmalı?
Yerli üretimin teşvik edilmesi, yem desteği verilmesi, ESK’nın asli görevine dönmesi ve ithalata bağımlılığın azaltılması gerekiyor.