Dolar 41,3 TL, Euro 49 TL seviyelerine çıktı. Ekonomistler Türkiye’de kurun geleceğini ve olası devalüasyon ihtimalini değerlendirdi. İşte uzman yorumları.
Türkiye’de dolar ve euro neden yükseliyor?
Son aylarda döviz kurlarında hızlı yükseliş dikkat çekiyor. Dolar 41,3 TL, Euro ise 49 TL seviyesine ulaştı. Bu artış, hem küresel ekonomik koşullar hem de Türkiye’nin iç politikaları ile yakından ilgili. Uzmanlara göre enflasyon, faiz kararları ve jeopolitik gelişmeler kurun yönünü belirliyor.
Brookings Enstitüsü Başekonomisti Robin Brooks, Türkiye’nin izlediği ekonomi politikalarının “kaçınılmaz şekilde devalüasyona yol açacağını” savunuyor.
Robin Brooks’un Türkiye ekonomisi yorumu ne anlama geliyor?
Washington merkezli Brookings Enstitüsü’nün başekonomisti Robin Brooks, sosyal medya hesabında yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
- Türkiye’nin cari açığını zaman zaman Merkez Bankası rezervleriyle finanse ettiğini
- Ülkenin “imkanlarının ötesinde yaşadığını”
- Sürekli büyüme baskısının ithalatı artırdığını
Brooks, bu nedenlerle Türkiye’nin “bitmeyen bir döviz krizi döngüsüne hapsolduğunu” belirtti. Ona göre bu tablo, politikaların kısa vadeli kazançlar için uzun vadeli istikrarı feda etmesinden kaynaklanıyor.
Türkiye’de kur sistemi nasıl işliyor?
Stratejistanbul Financial Solutions (STRFS) Baş Stratejisti Dr. Atahan Çelebi, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada Türkiye’deki kur rejimini değerlendirdi.
Çelebi’ye göre:
- Türkiye’de resmi olarak serbest kur rejimi olsa da,
- Merkez Bankası ve hükümetin müdahaleleri nedeniyle sistem “yönlendirilen parite” gibi işliyor.
Yani kur piyasası tamamen serbest değil; politika yapıcıların hamleleri fiyatlamalarda etkili oluyor. Bu durum, yatırımcılar için belirsizlik yaratıyor.
Türkiye’de kısa vadeli kur beklentileri neler?
Ekonomistler, kısa vadede döviz artışlarının enflasyon ve faiz oranlarının gerisinde kaldığını belirtiyor. Dr. Çelebi, bu noktada temel bir hata yapıldığını vurguluyor:
“Türkiye aynı anda hem enflasyonla mücadele etmeye hem de kuru stabil tutmaya çalışıyor. Ancak bu ikisini aynı anda başarmak zor.”
Bu nedenle dövizde yükselişin yavaşlaması beklenmiyor. Aksine, piyasaların yıl sonu beklentileri de yükselişe işaret ediyor.
TCMB anketine göre yıl sonu dolar ve euro beklentisi ne?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan Eylül 2025 Piyasa Katılımcıları Anketi önemli ipuçları veriyor:
- Yıl sonu dolar kuru beklentisi 43,85 TL
- 12 ay sonrası beklenti ise 48,96 TL
Bu tahminler, mevcut seviyelerden daha yüksek kur öngörüyor. Yani piyasalar TL’nin değer kaybının süreceğini düşünüyor.
Türkiye’de siyasi gelişmeler piyasaları nasıl etkiliyor?
Ekonomide yalnızca para politikaları değil, siyasi gelişmeler de belirleyici oluyor. Son aylarda Borsa İstanbul’da dalgalanmalar dikkat çekti:
- Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınması sonrası borsa %18 değer kaybetti.
- Son 5 ayda ise endeks %31 yükseldi.
- CHP kurultayına dair yargı sürecinde borsada %10’luk kayıp yaşandı, ardından %7 toparlanma geldi.
Bu hareketlilik, yatırımcı güveninin politik risklere bağlı olduğunu gösteriyor.
Türkiye’nin CDS primi neden düştü?
Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS), 240 puana kadar geriledi. Bu seviye, Şubat 2020’den bu yana görülen en düşük değer. CDS’in düşmesi, Türkiye’nin borçlarını ödeyememe riskinin azaldığına işaret ediyor.
Ancak uzmanlara göre bu tek başına olumlu bir gelişme değil; çünkü kur ve enflasyondaki baskılar devam ediyor.
Türkiye’de devalüasyon ihtimali var mı?
Ekonomistler arasında farklı görüşler var:
- Robin Brooks: Devalüasyon “kaçınılmaz”
- Yerel uzmanlar: Kurlar kontrollü şekilde yükseliyor, sert bir devalüasyon yerine kademeli değer kaybı yaşanıyor.
Yani ani bir şok yerine, kontrollü kur artışıyla ekonominin dengelenmesi hedefleniyor. Ancak siyasi belirsizlikler ve dış borç baskısı bu dengeyi bozabilir.
Dolar ve Euro yükselişi ne zaman yavaşlar?
Uzmanlara göre döviz artışının hız kesmesi için şu şartların oluşması gerekiyor:
- Enflasyonun kalıcı şekilde düşmesi
- Merkez Bankası’nın bağımsız hareket etmesi
- Yabancı yatırımcı güveninin artması
- Siyasi risklerin azalması
Bu şartlar kısa vadede yerine getirilmezse, dövizdeki yükselişin sürmesi bekleniyor. Yani “dolar ve euro ne zaman yavaşlayacak?” sorusunun cevabı, ekonomi politikalarının sürdürülebilirliğine bağlı.
Soru-Cevap
Türkiye’de dolar neden yükseliyor?
Enflasyon, yüksek ithalat, siyasi belirsizlikler ve rezerv politikaları döviz artışına yol açıyor.
Robin Brooks’un Türkiye yorumu neydi?
Türkiye’nin sürekli büyüme baskısı nedeniyle “kaçınılmaz olarak devalüasyona sürüklendiğini” söyledi.
TCMB yıl sonu dolar beklentisi nedir?
Eylül 2025 anketine göre yıl sonunda dolar kuru 43,85 TL olarak tahmin ediliyor.
Türkiye’de CDS primi neden düştü?
Yatırımcıların Türkiye’nin borç ödeme riskini daha düşük görmesi CDS’i 240 puana kadar indirdi.
Dolar artışı ne zaman yavaşlar?
Enflasyon düşmeden ve yatırımcı güveni artmadan dövizdeki yükselişin hız kesmesi beklenmiyor.