ABD eski Başkanı Donald Trump’ın reçeteli ilaç fiyatlarını düşürme planı, Türkiye gibi ilaçta dışa bağımlı ülkelerde ciddi sıkıntılara yol açabilir. Uzmanlar, özellikle onkoloji ve nadir hastalık ilaçlarında erişim krizinin kapıda olduğunu söylüyor.
Trump’tan Global Piyasayı Sarsacak Hamle
ABD’nin en büyük pazarlarından biri olan ilaç sektörüne yönelik açıklamalarıyla gündeme gelen eski Başkan Donald Trump, yeni döneme ilişkin politikalarında ilaç fiyatlarında sert düşüşler hedefliyor.
Trump’ın açıklaması şu şekilde:
“Reçeteli ilaç fiyatları yüzde 30 ila 80 arasında düşürülecek. Bu sayede dünya genelinde fiyat eşitliği sağlanacak.”
Ancak bu açıklama, özellikle gelişmekte olan ülkeler açısından alarm zilleri çaldırdı. Uzmanlara göre, ABD’de düşen fiyatlar, üretici firmaları gelirlerini korumak için diğer ülkelerde zam yapmaya zorlayabilir.
Türkiye'de İlaç Erişimi Tehlikeye Girebilir
İstanbul Eczacı Odası Başkanı Murat Tülü, alınan kararın Türkiye’de ciddi sonuçlar doğurabileceğini belirtti. Türkiye'nin onkoloji ilaçları ve nadir hastalıkların tedavisinde kullanılan ürünlerde tamamen dışa bağımlı olduğunu hatırlatan Tülü şu uyarıda bulundu:
“Yunanistan, İtalya, Fransa, İspanya ve Portekiz gibi ülkeleri referans alıyoruz. Bu ülkelerde ilaç fiyatları artarsa, bizde de kaçınılmaz olarak yükselecek. Bu da halkın ilaca erişimini doğrudan tehdit eder.”
Tülü ayrıca, ilaç krizinin önüne geçmek için acil önlemler alınması gerektiğini belirterek şu önerileri sundu:
- Kritik ilaç listesi oluşturulmalı
- Eczaneler ve hastanelerde asgari stok zorunluluğu getirilmeli
- Yerli üretim ilaçlara teşvik verilerek bağımlılık azaltılmalı
Türk Eczacıları Birliği: Etki Tüm Dünyaya Yayılacak
Türk Eczacıları Birliği Başkanı Arman Üney de Eczacılar Günü kapsamında yaptığı açıklamada Trump’ın kararının sadece ABD içini değil, küresel ilaç piyasasını kökten sarsacağını vurguladı.
Üney şöyle konuştu:
“ABD, ilaç sektörünün en büyük pazarı. Fiyatlardaki bu değişiklik, üretici firmaların küresel stratejilerini gözden geçirmelerine neden olur. Avrupa’dan Asya’ya birçok ülkede ilaç fiyatlarına zam olarak yansıyacak. Bu durum, gelişmekte olan ülkeleri çok daha sert etkileyecektir.”
Türkiye İçin Neden Kritik?
Türkiye, yıllardır ilaçta referans fiyat sistemini kullanıyor. Yani Avrupa’daki bazı ülkelerdeki ilaç fiyatlarını baz alarak iç piyasadaki fiyatlandırmayı belirliyor. Ancak ABD merkezli bir fiyat düşüşü, bu ülkelerde fiyat artışı ile dengelenmeye çalışılabilir. Bu da Türkiye’de:
- İlaç bulunabilirliğinin azalmasına,
- Stok sorunlarına,
- Ve bazı hayati ilaçların piyasadan çekilmesine neden olabilir.
Özellikle kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar, immün sistem destekleri ve nadir hastalıklar için kullanılan özel ilaçlar bu süreçten en çok etkilenecek kalemler arasında.
Yerli Üretim Zorunluluğu Gündemde
Uzmanlara göre, bu tarz dış kaynaklı krizlerin önüne geçmenin yolu yerli üretim ilaç politikalarının güçlendirilmesinden geçiyor. Ancak sektör temsilcileri, yerli üretim için altyapı, teşvik ve uzun vadeli stratejilerin hızla devreye alınması gerektiğini vurguluyor.