Türkiye genelinde yayılan şap hastalığı, süt verimini %70, et üretimini %40 düşürdü. Üreticiler milyarlarca dolar zararda, 2-3 ay içinde et ve süt fiyatlarına zam bekleniyor.
Türkiye’de şap hastalığı krizi büyüyor
Türkiye’nin dört bir yanında görülen şap hastalığı, hem üreticiyi hem de tüketiciyi endişelendirmeye başladı. Kayseri Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Ercan Aras, hastalığın etkilerinin tarım ve hayvancılık sektöründe ağır kayıplara yol açtığını açıkladı.
Aras’a göre şap hastalığı, ilk kez mayıs ayında ülkeye giriş yaptı. Karantina önlemlerine rağmen kısa sürede doğudan batıya yayılan hastalık, neredeyse tüm bölgeleri etkisi altına aldı.
Üretici büyük zararda
Şap hastalığının bilançosu üretici için oldukça ağır oldu:
- Süt verimi %70 düştü.
- Et üretimi %10-15 geriledi.
- Hayvanlarda toplam verim kaybı %40’a ulaştı.
- Üreticinin toplam zararı 4 milyar dolar civarında hesaplandı.
Aras, “Üreticimiz kademe kademe çok büyük zararlara uğradı. Bu, son yıllarda karşılaşmadığımız büyüklükte bir salgın” ifadelerini kullandı.
Aşılama süreci hızlandı ama yetmedi
Tarım ve Orman Bakanlığı, hastalığın yayılmasını önlemek için 4 milyon doz aşı üreterek hızlı bir aşılama kampanyası başlattı. Türkiye’nin birçok bölgesinde aşı oranı %80-85 seviyelerine ulaştı.
Ancak Aras, bazı bölgelerde aşıya rağmen hastalığın tekrarladığına dikkat çekti:
“Üreticilerimiz, bir-iki kez aşı yaptırmalarına rağmen hastalığın geri geldiğini söylüyor. Hastalık ya mutasyona uğruyor ya da farklı formlarda yeniden ortaya çıkıyor.”
“Afet olarak ilan edilmeli”
Şap hastalığının yıkıcı etkileri nedeniyle doğal afet statüsünde değerlendirilmesi gerektiğini belirten Aras, şu çağrıyı yaptı:
“Orman yangınları afet ilan edildiyse, üreticimizin yaşadığı bu büyük kayıp da afet sayılmalı. Bankalar üreticilere kredi vermiyor. Üreticilerimizin ayakta kalabilmesi için devlet desteği acilen şart.”
Et fiyatlarına zam kaçınılmaz mı?
Şap hastalığının etkisi yalnızca üretim kaybıyla sınırlı değil. Sektör temsilcileri, 2-3 ay içerisinde et tedariğinde ciddi sıkıntılar yaşanabileceğini ve bu durumun doğrudan fiyatlara yansıyacağını öngörüyor.
Aras, özellikle küçük ölçekli üreticilerin zor durumda olduğunu belirterek şunları söyledi:
“60-70 hayvanı olan üreticiler, 20-30 hayvanını kaybetti. Çiftliklerin %60-70’i boş durumda. Üreticiler hem hastalıktan korkuyor hem de besi için yeni hayvan almıyor. 2-3 ay içinde et fiyatlarının yükseleceğini düşünüyoruz.”
Çözüm önerileri
Uzmanlara göre fiyat artışının önüne geçmek için:
- Üreticinin zararlarının karşılanması,
- Kredilerin yeniden açılması,
- Aşılamanın sürekli ve etkin şekilde sürdürülmesi,
- Üretici bazında verim kaybının doğru analiz edilmesi gerekiyor.
