Türk Medeni Kanunu’na göre, mutlak butlan evliliğin kamu düzenine aykırı nedenlerle geçersiz sayılmasıdır. Bu geçersizlik mahkeme kararıyla kesinleşir ve evlilik baştan itibaren hiç yapılmamış kabul edilir.
Mutlak Butlan Ne Demek?
Mutlak butlan, evliliğin baştan itibaren hukuken yok sayılması anlamına gelir. Türk Medeni Kanunu'nun 145 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Evliliğin geçerli olabilmesi için gereken asli unsurlar eksikse, bu tür evlilikler kamu düzenine aykırı sayılır ve mutlak butlan ile iptal edilebilir.
Bu tür bir davayı yalnızca eşler değil, savcı dahil herkes açabilir. Mahkeme kararı olmadan mutlak butlan kendiliğinden sonuç doğurmaz.
Mutlak Butlan ile Nisbi Butlan Arasındaki Fark Nedir?
Mutlak butlan:
- Kamu düzenine aykırıdır.
- Davayı herkes veya savcı açabilir.
- Mahkeme kararıyla evlilik geçersiz sayılır, evlilik baştan itibaren yok kabul edilir.
Nisbi butlan:
- Evliliğin iptali taraflar arasındaki özel sebeplere dayanır.
- Davayı sadece eş veya yasal temsilci açabilir.
- Evlilik geçerli başlar fakat sonradan iptali mümkündür.
Mutlak Butlan Sebepleri Nelerdir?
1. Mevcut evlilik varken yeniden evlenmek:
Bir eşin önceki evliliği resmi olarak sona ermeden ikinci bir evlilik yapması geçersizlik sebebidir.
2. Ölü sayılan eşin geri dönmesi:
Hakkında ölüm karinesi bulunan eşin sağ olduğu anlaşılırsa, onun yokluğunda yapılan evlilik geçersiz sayılır.
3. Ayırt etme gücünden sürekli yoksunluk:
Zihinsel engeller veya akıl hastalığı gibi nedenlerle evlenme iradesini oluşturamayacak bireylerle yapılan evlilikler geçersizdir.
4. Ağır akıl hastalığı:
Kanunen evlenmeye engel teşkil edecek düzeyde akıl hastalığı bulunan bireyin evliliği iptal edilir.
5. Hısımlık (Yasaklı akrabalık):
Alt soy-üst soy, kardeş, amca, dayı, teyze gibi kişiler arasında yapılan evlilikler Türk Medeni Kanunu gereği mutlak butlanla geçersizdir.
Mutlak Butlan Davası Nasıl Açılır?
- Yetkili mahkeme: Aile Mahkemesi
- Dava, evliliğin geçersizliğinin tespiti amacıyla açılır.
- Davayı eşler, savcı veya ilgililer açabilir.
- Mahkeme kararıyla evlilik baştan itibaren yok hükmünde sayılır.
Dava açılmazsa ne olur?
Evlilik, geçersiz şartlara rağmen devam edebilir gibi görünse de, mutlak butlan sebepleri sabit ise dava her zaman açılabilir. Ancak ayırt etme gücünü sonradan kazanan eşin belli bir süre içinde dava açma hakkı vardır.
Mutlak Butlanın Hukuki Sonuçları Nelerdir?
- Evlilik hiç yapılmamış sayılır.
- Evliliğe bağlı doğan mal rejimi, miras, soy bağı gibi haklar ortadan kalkar.
- Taraflar birbirlerine evli gibi davranamaz.
- Çocuk varsa, soy bağı doğrudan kurulur ve velayet gibi konular mahkemece değerlendirilir.
- Taraflardan biri iyi niyetliyse, tazminat ve nafaka hakları gündeme gelebilir.
