Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), zorunlu karşılık oranlarında kapsamlı bir güncelleme yaptı. Mevduat hesaplarından yurt dışı kaynaklı yükümlülüklere kadar birçok kalemde oranlar değiştirildi. Bu adımın bankacılık sektöründe önemli etkiler yaratması bekleniyor.
Vadesiz ve Kısa Vadeli Mevduatlara Yüksek Karşılık
TCMB'nin açıkladığı yeni düzenlemeye göre, vadesiz, ihbarlı, 1 aya kadar ve 3 aya kadar vadeli TL mevduat hesaplarında zorunlu karşılık oranı %17 olarak belirlendi. Bu oran, kısa vadeli fonlama maliyetlerini artırarak, bankaları daha uzun vadeli kaynak toplamaya yönlendirmeyi amaçlıyor.
6 aya kadar ve 1 yıla kadar vadeli hesaplar için zorunlu karşılık oranı %10 olarak sabit kaldı. Aynı oran, 1 yıl ve daha uzun vadeli hesaplar için de geçerli olacak.
Kur Korumalı Mevduatlara Özel Oranlar
Kur korumalı mevduat sistemine dair karşılık oranlarında da dikkat çekici değişiklikler yapıldı. Merkez Bankası'nın kur veya fiyat koruması sağladığı 6 aya kadar vadeli hesaplarda zorunlu karşılık oranı %40’a çıkarıldı. Bu oran, 1 yıla kadar ve daha uzun vadeli kur korumalı hesaplar için %22 olarak açıklandı.
Endekslere bağlı değişken faizli hesaplar için (TÜFE, ÜFE, TLREF gibi) ise oran %10 olarak belirlendi.
Yatırım Bankaları ve Diğer Yükümlülükler
TCMB açıklamasında müstakrizlerin (borç alanların) fonları için zorunlu karşılık oranı %0 olarak açıklandı. Bunun dışında kalan yükümlülüklerde vadelere göre oranlar şu şekilde:
-
1 yıla kadar vadeli yükümlülükler: %8
-
3 yıla kadar vadeli yükümlülükler: %5,5
-
3 yıldan uzun vadeli yükümlülükler: %3
Kalkınma ve yatırım bankalarının 1 yıldan uzun vadeli ihraç ettikleri menkul kıymetlerde zorunlu karşılık oranı %0 olarak belirlendi. Bu uygulama, uzun vadeli sermaye piyasası araçlarını teşvik etmeyi amaçlıyor.
Yurt Dışı Kaynaklara Farklı Oranlar
Bankaların yurt dışı bankalardan temin ettiği mevduatlar, repo işlemleri ve krediler için de yeni oranlar açıklandı:
-
Yurt dışı bankalar mevduat/katılım fonları: %18
-
Yurt dışı repo işlemleri: %14
-
Yurt dışından kullanılan krediler: %12
Bu oranlar, bankaların dış borçlanmalarını daha temkinli hale getirme niyetinin göstergesi olarak değerlendiriliyor.
Yabancı Para Mevduatlarda İyileştirme
TCMB ayrıca, yabancı para mevduatlara uygulanan ilave karşılık oranını %4’ten %2,5’a düşürdü. Bu indirimin, döviz mevduatlarının bankacılık sistemi içindeki baskısını azaltması bekleniyor.