Küresel şirket iflasları, 2024 yılında son 12 yılın en yüksek seviyesine ulaşarak dikkatleri üzerine çekti. Dun & Bradstreet tarafından açıklanan “2024 Küresel İflas Raporu”, pandemi sonrası oluşan yapısal zayıflıklar, sıkı para politikaları ve jeopolitik risklerin etkisiyle dünya çapında şirketlerin zor bir süreçten geçtiğini ortaya koyuyor. Türkiye de bu durumdan nasibini aldı; şirket iflaslarında yüzde 23’lük bir artış yaşandı.
Hangi ülkeler iflaslarda rekor kırdı?
Rapora göre, 2024 yılında incelenen 47 ülkenin yüzde 65’inde şirket iflasları arttı. Özellikle savaş halinde olan Ukrayna, bir önceki yıla göre iflaslarda yüzde 126 artışla dikkat çekerken, Singapur yüzde 40, Belarus ise yüzde 39’luk bir yükselişle onu izledi. Avustralya, Kanada, Polonya, Fransa, Suudi Arabistan, Endonezya ise yıllık yüzde 20’nin üzerinde iflas oranı kaydeden diğer ülkeler arasında yer aldı.
Türkiye’de durum nasıl?
Raporda dikkat çeken bir diğer nokta ise Türkiye. 2024 yılında Türkiye’de şirket iflasları yüzde 23 arttı. CRIF İzleme Servisi tarafından incelenen verilere göre, geçen yıl Türkiye’de 465 şirket iflas etti. Uzmanlar, bu durumun döviz kurundaki dalgalanmalar, yüksek faiz oranları ve düşük küresel talep ile doğrudan bağlantılı olduğunu ifade ediyor.
Hangi ülkeler iflas oranlarını düşürdü?
Küresel iflas dalgası devam ederken bazı ülkeler ise dikkat çeken bir toparlanma süreci yaşadı. Rapora göre, Yunanistan 2024 yılında şirket iflaslarını yüzde 48 oranında azaltarak ilk sırada yer aldı. Onu, Kolombiya (%43), Hong Kong (%37), Çin (%31), Rusya (%26), Avustralya (%19), Arjantin (%18), Kazakistan (%17), Güney Kore, Finlandiya ve Danimarka (%12) izledi.
Hangi faktörler iflaslarda etkili oldu?
Dun & Bradstreet raporunda dikkat çeken noktalar şunlar:
- Pandemi sonrası devlet desteklerinin sona ermesi
- Sıkı para politikaları ve faiz oranlarının yükselmesi
- Küresel ekonomik büyümede yavaşlama
- Zayıf tüketici talebi
- Tedarik zincirlerinde devam eden aksamalar
- Jeopolitik riskler ve çatışmalar
Özellikle, düşük kâr marjıyla çalışan sektörlerdeki şirketler, faiz yükü ve azalan tüketici talebi nedeniyle faaliyetlerine devam etmekte zorlanıyor.
Uzmanlardan dikkat çeken uyarılar
Dun & Bradstreet COO’su Julian Prower, şirketlerin iflas süreçlerine dair çarpıcı açıklamalar yaptı. Prower, “2020–2022 yıllarında devlet destekleri sayesinde birçok şirket ayakta kalabildi ancak 2023’ten itibaren ekonomik gerçekler kendisini göstermeye başladı” dedi. 2024’te ise, incelenen 47 ülkenin yüzde 65’inde şirket iflaslarının arttığını vurguladı.
Prower’a göre, dijitalleşme, değişen tüketici tercihleri ve yüksek borçlanma maliyetleri pek çok şirketi zor durumda bıraktı. Bununla mücadele etmek için işletmelerin stratejik risk yönetimine yönelmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Hangi sektörler risk altında?
Küresel iflas trendi, özellikle düşük marjla çalışan sektörleri etkiledi. İnşaat, perakende, otomotiv, tekstil ve gıda sektörlerinde iflas eden şirketlerin sayısı arttı. Uzmanlara göre, gelecekteki risklerden kaçınabilmek için şirketlerin:
- Dijitalleşme süreçlerine yatırım yapması
- Nakit akışını dikkatli yönetmesi
- Jeopolitik riskleri izleyip stratejik kararlar alması
- Tedarik zincirlerinde çeşitlendirmeye gitmesi
gerekiyor.
Gelecekte şirketleri neler bekliyor?
Küresel iflas trendinin devam edip etmeyeceği, merkez bankalarının faiz kararlarına, küresel ticaretteki dalgalanmalara ve jeopolitik risklerin seyrine bağlı olacak. Uzmanlara göre, şirketlerin stratejik risk yönetimini benimsemesi, dijitalleşmeyi bir tercih değil, bir zorunluluk haline getirmesi gerekiyor. Bununla birlikte, yerel piyasalara yönelmek, maliyet kontrolü yapmak ve faiz risklerine karşı önlemler almak da kritik hale geliyor.
