Ortadoğu yeni bir savaşın eşiğine geldi. İsrail'in İran'a düzenlediği hava saldırıları, başkent Tahran'dan Tebriz'e kadar uzanırken çok sayıda sivilin hayatını kaybettiği bildirildi. İsrail, onlarca savaş uçağıyla gerçekleştirdiği operasyonun ilk aşamasında İran'ın nükleer hedeflerini vurduğunu açıkladı. Bölge ülkeleri hava sahalarını kapatırken, dünya alarma geçti.
Tahran sabaha patlamalarla uyandı
İran-İsrail gerilimi, 13 Haziran sabahına büyük bir krizin gölgesinde başladı. İran'ın başkenti Tahran’ın birçok bölgesinden duyulan patlama sesleri, devlet ajansı IRNA ve İran devlet televizyonu tarafından da doğrulandı. Özellikle kentin doğu, batı ve merkez noktalarında patlama seslerinin yankılandığı belirtildi. Tahran’ın kuzeydoğusunda bulunan Mahallati semtindeki bir sivil yerleşim binasının hedef alındığı ve ağır hasar aldığı bildirildi.
Yerleşim yerleri ve siviller hedef alındı
İran devlet televizyonu, İsrail’in Tahran'da sivil yerleşim yerlerini hedef aldığını gösteren görüntüleri yayınladı. Kamraniye semtinde de yine sivil bir binanın vurulduğu aktarıldı. Kadın ve çocukların da aralarında olduğu çok sayıda sivilin hayatını kaybettiği açıklandı ancak ölü sayısına ilişkin net bilgi verilmedi. Tahran dışında Tebriz gibi önemli kentlerde de saldırılar düzenlendiği ve can kayıplarının olduğu belirtildi.
Tebriz’de 5 ayrı noktaya saldırı düzenlendi
İran Devrim Muhafızları’na yakınlığıyla bilinen Sepahnews, İsrail’in Tebriz kentinde 5 noktayı hedef aldığını duyurdu. Hedef alınan noktalar arasında askeri üsler, mühimmat depoları ve nükleer altyapı tesislerinin bulunduğu öne sürüldü. Saldırılarda ölen ya da yaralananlara dair ise henüz resmi bir açıklama yapılmadı.
İsrail: “Askeri ve nükleer hedefler vuruldu”
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, İran’a düzenlenen saldırıyı doğrularken, ülke genelinde olağanüstü hal ilan edildiğini açıkladı. Katz, “İran’ın nükleer silaha ulaşmasına artık çok yakın olduğunu biliyoruz. İsrail vatandaşlarını korumak için gerekli her adımı atarız” dedi. Açıklamaya göre, saldırının ilk aşamasında komutanlar, askeri karargahlar ve nükleer tesisler hedef alındı.
Onlarca jetle yapılan saldırı planlıydı
İsrail ordusunun açıklamasında, saldırının onlarca savaş uçağıyla koordine şekilde gerçekleştirildiği belirtildi. İran’ın farklı noktalarında yer alan askeri ve stratejik hedeflerin vurulduğu, ilk fazın tamamlandığı ve ikinci fazın planlandığı ifade edildi. Ordu ayrıca, ülke genelinde tam faaliyet durumuna geçildiğini, eğitim ve kitlesel toplantıların geçici olarak yasaklandığını da duyurdu.
Hava sahaları birer birer kapatılıyor
İran’a yönelik saldırı sonrası yalnızca İran değil, Irak da hava sahasını tüm uçuşlara kapattı. Irak Ulaştırma Bakanlığı, ülkedeki tüm havalimanlarında uçuşların askıya alındığını resmen açıkladı. İsrail’de de Ben Gurion Havalimanı dahil olmak üzere hava sahasının ikinci bir duyuruya kadar kapalı kalacağı bildirildi. Bölge genelinde uçuş güvenliğine dair ciddi uyarılar yapıldı.
ABD: “Biz saldırıya dahil değiliz”
Saldırının ardından gözler ABD’nin tavrına çevrildi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, “Bu İsrail’in tek taraflı bir kararıdır. ABD saldırıya dahil olmamıştır. İran, ABD güçlerini ya da çıkarlarını hedef almamalıdır” dedi.
Rubio, İsrail'in saldırıdan önce kendilerini bilgilendirdiğini kabul etti ancak herhangi bir askeri destek sunmadıklarını belirtti. ABD Başkanı Donald Trump’ın talimatıyla Amerikan birliklerinin korunması için bölgede önlemlerin artırıldığı ifade edildi.
Nükleer bilim insanları öldürüldü
İran Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla bilinen Tesnim Haber Ajansı, İsrail’in saldırısında nükleer bilim insanları Muhammed Mehdi Tehrançi ile Feridun Abbasi’nin hayatını kaybettiğini duyurdu. Bu iddia henüz İranlı yetkililerce doğrulanmadı ancak haber ülke çapında büyük yankı uyandırdı.
Nükleer programda yer alan kilit isimlerin hedef alınması, İsrail’in yalnızca altyapıya değil, İran’ın bilimsel ve stratejik kapasitesine yönelik de bir darbe indirmek istediğini gösteriyor.
Bölge alarma geçti: Sirenler çaldı, ordu hazırlandı
İsrail, İran’dan gelebilecek misilleme saldırılarına karşı hazırlıklarını üst seviyeye çıkardı. İsrail ordusu siren sistemlerini devreye sokarken, vatandaşlarına sığınaklara yakın durmaları çağrısında bulundu. İç cephe komutanlığı, saat 03.00 itibarıyla tüm güvenlik protokollerinin devreye alındığını bildirdi.
Askeri kaynaklar, önümüzdeki günlerde İran tarafından gelecek olası füze ve İHA saldırılarına karşı alarma geçildiğini duyurdu.
Dünya tedirgin: Çatışma bölgesel savaşa dönebilir
İsrail’in İran’a yönelik bu boyutta bir saldırıyı ilk kez gerçekleştirmesi, Ortadoğu’daki dengeleri alt üst etmiş durumda. Saldırının ardından dünya liderlerinden art arda açıklamalar gelirken, çatışmanın bölgesel bir savaşa dönüşmesinden duyulan endişe giderek artıyor.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in taraflara itidal çağrısında bulunması bekleniyor. Ancak saldırının şiddeti ve nükleer hedeflere yönelik olması, diplomatik yollarla çözüm umudunu her geçen saat zayıflatıyor.
İran’ın yanıtı merak konusu
İran henüz resmi olarak karşılık vermedi. Ancak Devrim Muhafızları ve İran Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre, ülkenin en üst düzey askeri komutanları bir araya gelerek misilleme planlarını görüşüyor. İran’ın doğrudan İsrail’i mi hedef alacağı yoksa bölgedeki müttefik güçlerle mi cevap vereceği henüz netlik kazanmadı.
Uzmanlara göre, Tahran yönetiminin tepkisi bu krizin seyrini belirleyecek. Ya diplomatik kanalların açık tutulması sağlanacak ya da bölge topyekûn bir çatışmanın içine sürüklenecek.
