İran ordusu, dünyanın en stratejik deniz geçitlerinden biri olan Hürmüz Boğazı'nı ikinci bir duyuruya kadar gemi geçişlerine kapattığını açıkladı. Kararın ardından petrol fiyatları yüzde 7 yükseldi. Uzmanlar, enerji piyasaları açısından kritik bir döneme girildiği uyarısında bulunuyor.
İran ile İsrail arasındaki tırmanan gerilim, Orta Doğu’nun enerji haritasını sarsacak bir adıma dönüştü. İran Silahlı Kuvvetleri, yaptığı resmi açıklamayla Hürmüz Boğazı'ndan gemi geçişlerinin askıya alındığını duyurdu. Açıklamada, “Başka bir duyuruya kadar hiçbir gemi geçişine izin verilmeyecek” denildi.
Enerji Taşımacılığının Kalbi Durduruldu
Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi’ni Umman Denizi ve Hint Okyanusu’na bağlayan dar geçidiyle, dünya petrol arzının yaklaşık yüzde 20’sinin geçtiği bir enerji koridoru olarak kabul ediliyor. Suudi Arabistan, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri ve İran gibi büyük üreticiler, ihracatlarını bu rota üzerinden gerçekleştiriyor.
Katar’ın LNG ihracatının da büyük oranda bu boğaz üzerinden sağlanıyor olması, enerji piyasalarında yaşanabilecek olası arz krizini daha da derinleştirebilir.
Petrol Fiyatlarında Şok Yükseliş
İran’ın hamlesinin hemen ardından global petrol piyasalarında fiyatlar aniden yükseldi. Ham petrol fiyatlarında yüzde 7'lik bir artış yaşanırken, analistler bu trendin sürebileceğini belirtiyor. JP Morgan, Hürmüz Boğazı'nın tamamen kapatılması durumunda petrol fiyatlarının varil başına 120-130 dolar seviyelerine ulaşabileceği uyarısında bulunuyor.
"Tanker Savaşı" Geri Mi Dönüyor?
Uzmanlar, bu durumun tarihsel olarak 1980’lerdeki “Tanker Savaşı” dönemine benzer bir kriz doğurabileceğine dikkat çekiyor. O dönemde İran-Irak Savaşı sırasında taraflar birbirlerinin enerji taşımacılığını hedef almış ve deniz ticaretinde büyük kayıplar yaşanmıştı.
ABD’nin Rolü ve Olası Müdahale
ABD, bölgede konuşlu 5. Filo aracılığıyla deniz trafiğini koruma sorumluluğunu sürdürüyor. Ancak bu kez durumun daha karmaşık ve potansiyel olarak daha tehlikeli bir boyutta olduğu değerlendirmesi yapılıyor.
İran'dan Yatıştırıcı Mesaj
İran Petrol Bakanlığı ise yaptığı açıklamada, mevcut saldırıların ülke içindeki rafineri ve enerji altyapısına zarar vermediğini, tedarik zincirinin şu an için aksamadığını duyurdu. Ancak küresel piyasalar, bölgedeki en küçük değişikliğe bile sert tepkiler vermeye devam ediyor.
