Kanola tohumu son günlerde Türkiye'nin onlarca farklı şehrinde çiftçilere hediye edilmesiyle gündeme daha sık gelmeye başladı. Valiliklere bağlı olarak hizmet veren Tarım ve Orman Müdürlükleri, yetişme iklimi müsait olan bir çok yerde çiftçilere kanola tohumu dağıtıyor. Peki kanola tohumunun özellikleri neler? Üreticilerimize sağladığı avantajlar neler? Yenidevir.com.tr olarak kanola tohumu hakkında ayrıntılı bir çalışma hazırladık.
Kanola tohumu nedir?
Kanola tohumu, Brassicanapus bitkisinin tohumudur. Bu bitki, kolza olarak da bilinir. Kanola tohumu, yemeklik yağ üretiminde kullanılan en önemli ürünlerden biridir. Kanola yağı, doymuş yağ oranı düşük ve doymamış yağ oranı yüksek bir yağdır. Bu nedenle, kalp sağlığı için faydalıdır.
Kanola tohumu ve kolza aynı mıdır?
Kanola ve kolza, aynı bitkidir. Kanola, kolzanın ıslahı sonucu elde edilmiş bir türdür. Kanola tohumu, kolza tohumuna göre daha az erüsik asit ve glukosinolat içerir. Bu nedenle, kanola tohumu, insanlar ve çiftlik hayvanları için daha güvenlidir.
Kanola tohumu ne işe yarar?
Kanola tohumunun başlıca kullanım alanları şunlardır:
- Yemeklik yağ üretimi
- Hayvan yemi
- Biyoyakıt üretimi
- Kozmetik
- İlaç
Kanola tohumu, dünya çapında yaygın olarak yetiştirilmektedir. Türkiye, kanola tohumu üretiminde önemli bir yere sahiptir.
Kanola tohumu ne zaman ekilir?
Kanola tohumu, toprak ısısı 10-12 °C olduğunda ekilir. Bu, Türkiye'de genellikle Eylül-Ekim aylarında gerçekleşir. Kanola, kışa 4-6 yaprak arasında girmeyi hedeflemektedir. Bu sayede, bitki kışa daha güçlü bir şekilde girmiş olur ve soğuktan zarar görmez.
Kanola tohumu, sıra arası 18-20 cm, sıra üzeri 3-4 cm olacak şekilde 1.5-2 veya 2.5 cm derinliğe ekilir. Dekar başına 800-1000 gram civarında tohum yeterli olur.
Kanola tohumunun ekimi için dikkat edilmesi gerekenler:
- Toprak, ekim öncesi iyice işlenmelidir.
- Toprak ısısı 10-12 °C'nin altındaysa, ekim yapılmamalıdır.
- Tohumlar, düzgün bir şekilde ekilmelidir.
- Ekim sonrası, toprağın üzeri hafifçe bastırılmalıdır.
Kanola tohumu ne zaman ekilir?
- Kışın sert geçtiği bölgelerde: Ağustos sonu Eylül ayının ilk haftaları
- Kışın yumuşak geçtiği bölgelerde: 20 Eylül – Ekim ayı sonu aralığı
Kanola tohumunun çimlenme süresi:
- · 2-5 gün
Kanola tohumunun hasat zamanı:
· Kanola, çiçeklenmesinden yaklaşık 60-70 gün sonra hasat edilir.
Kanola tohumu dekara ne kadar atılır?
Kanola tohumu dekara 400-600 gram arasında atılır. Bu miktar, toprağın verimliliğine, iklim koşullarına ve çeşidine göre değişebilir. Genel olarak, dekara 500-600 gram tohum atılması tavsiye edilir.
Kanola tohumu çok sık ekilirse bitkiler normalin üzerinde boy atar ve bu şekilde kışa mukavemeti olmayan bir özellik kazanırlar. Çok seyrek ekilirse de bitkilerde yeterli kardeşlenme olmaz ve verim düşer.
Kanola tohumu çeşitleri nelerdir?
Kanola tohumu çeşitleri, kullanım alanlarına göre aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
· Yağlık Kanola Tohumları: Bu çeşitler, yemeklik yağ üretiminde kullanılır. Kanola yağı, doymuş yağ oranı düşük ve doymamış yağ oranı yüksek bir yağdır. Bu nedenle, kalp sağlığı için faydalıdır.
· Hayvan Yemi Kanola Tohumları: Bu çeşitler, hayvan yemi üretiminde kullanılır. Kanola tohumu, protein, lif ve vitaminler bakımından zengindir. Bu nedenle, hayvanların beslenmesinde önemli bir yere sahiptir.
· Biyoyakıt Kanola Tohumları: Bu çeşitler, biyodizel üretiminde kullanılır. Kanola yağı, biyodizel üretiminde kullanılan en önemli bitkisel yağlardan biridir.
Kanola tohumu çeşitleri, ayrıca kışa dayanıklılığına göre de sınıflandırılabilir:
· Kışa Dayanıklı Kanola Tohumları: Bu çeşitler, kışa 4-6 yaprak arasında girmeyi hedefler. Bu sayede, bitki kışa daha güçlü bir şekilde girmiş olur ve soğuktan zarar görmez.
· Kışa Dayanıklı Olmayan Kanola Tohumları: Bu çeşitler, kışa 8-10 yaprak arasında girmeyi hedefler. Bu nedenle, bu çeşitler, genellikle kışları ılıman geçen bölgelerde yetiştirilir.
Türkiye'de yaygın olarak yetiştirilen kanola tohumu çeşitlerinden bazıları şunlardır:
· Yağlık Kanola Tohumları:
o Erkenci Kanola Tohumları:Bu çeşitler, çiçeklenmeye 70-80 gün içinde gelir.
o Orta Erkenci Kanola Tohumları: Bu çeşitler, çiçeklenmeye 80-90 gün içinde gelir.
o Geççi Kanola Tohumları: Bu çeşitler, çiçeklenmeye 90-100 gün içinde gelir.
· Hayvan Yemi Kanola Tohumları:
o Erkenci Kanola Tohumları: Bu çeşitler, çiçeklenmeye 70-80 gün içinde gelir.
o Orta Erkenci Kanola Tohumları: Bu çeşitler, çiçeklenmeye 80-90 gün içinde gelir.
o GeççiKanola Tohumları: Bu çeşitler, çiçeklenmeye 90-100 gün içinde gelir.
Kanola tohumu faydaları nelerdir?
Kanola tohumu seçerken, yetiştirileceği bölgenin iklim koşullarına ve kullanım alanına dikkat edilmesi gerekir.
Kanola tohumu, ayrıca protein, lif ve vitaminler bakımından da zengindir. Kanola tohumunun faydaları şunlardır:
- Kalp sağlığını korur.
- Kolesterol seviyesini düşürür.
- Kan basıncını düzenler.
- D vitamini ve E vitamini içerir.
- Lif içerir ve kabızlığı önler.
Kanola tohumu, çiğ olarak, fırınlanmış olarak veya kavrulmuş olarak tüketilebilir. Ayrıca, kanola tohumu yağı, salatalarda, yemeklerde ve ekmeklerde kullanılabilir.
Kanola tohumu, diyetinize eklemek için harika bir yoldur. Kanola tohumu, sağlıklı bir yaşam tarzı için gerekli olan birçok besini sağlar.
Kanola tohumu yetiştiriciliği nasıl yapılır?
- Kanola tohumu yetiştiriciliğinde dikkat edilmesi gerekenler:
- Kanola tohumu, kışa dayanıklı bir bitkidir. Ancak, kışları çok sert geçen bölgelerde, kışa dayanıklı çeşitler tercih edilmelidir.
- Kanola tohumu, derin topraklarda iyi gelişir. Toprağın pH değeri 6-7 arasında olmalıdır.
- Kanola tohumu, iyi drene edilmiş topraklarda yetiştirilmelidir.
- Kanola tohumu, düzenli olarak sulanmalıdır. Sulama, özellikle çimlenme döneminde ve hasat döneminde önemlidir.
- Kanola tohumu, azot ve fosfor bakımından zengin bir gübre ile gübrelenmelidir.
- Kanola tohumu, bazı zararlılara ve hastalıklara karşı hassastır. Bu nedenle, zararlılar ve hastalıklarla mücadele için gerekli önlemler alınmalıdır.
Kanola tohumu yetiştiriciliği, iyi bir planlama ve özenli bir bakım gerektiren bir iştir. Bu ipuçlarını takip ederek, başarılı bir kanola tohumu hasadı elde edebilirsiniz.
Kanola tohumu yetiştiriciliği için gerekli adımlar:
- Toprak hazırlığı: Kanola tohumu ekimi için toprak, iyice işlenmelidir. Topraktaki yabancı otlar temizlenmeli ve toprak havalandırılmalıdır.
- Ekim: Kanola tohumu, sıra arası 18-20 cm, sıra üzeri 3-4 cm olacak şekilde 1.5-2 veya 2.5 cm derinliğe ekilir. Dekar başına 800-1000 gram civarında tohum yeterli olur.
- Sulama: Kanola tohumu, düzenli olarak sulanmalıdır. Sulama, özellikle çimlenme döneminde ve hasat döneminde önemlidir.
- Gübreleme: Kanola tohumu, azot ve fosfor bakımından zengin bir gübre ile gübrelenmelidir.
- Zararlı ve hastalıklarla mücadele: Kanola tohumu, bazı zararlılara ve hastalıklara karşı hassastır. Bu nedenle, zararlılar ve hastalıklarla mücadele için gerekli önlemler alınmalıdır.
- Hasat: Kanola, çiçeklenmesinden yaklaşık 60-70 gün sonra hasat edilir. Hasat, makineli olarak veya elle yapılabilir.
Kanola tohumu yetiştiriciliğinde karşılaşılabilecek sorunlar:
· Külleme: Kanola tohumunda en yaygın görülen hastalıktır. Yapraklarda beyaz bir küf tabakası oluşur.
· Beyaz sinek: Kanola tohumunun yaprak ve çiçeklerinde zarar yapar.
· Yaprak biti: Kanola tohumunun yapraklarında zarar yapar.
· Kırmızı örümcek: Kanola tohumunun yapraklarında zarar yapar.
· Yaprak kıvırcıklığı: Kanola tohumunun yapraklarında kıvrılmalara neden olur.
Kanola tohum desteği
Türkiye'de kanola tohumu üretimini desteklemek amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından çeşitli destekler sağlanmaktadır. Bu destekler, mazot ve gübre desteği, sertifikalı tohum kullanım desteği ve havza bazlı fark desteği olarak sıralanabilir.
Mazot ve gübre desteği: Kanola tohumu üreticilerine, dekar başına 88 lira mazot ve 21 lira gübre desteği verilmektedir. Bu destek, 2023 yılı için geçerlidir.
Sertifikalı tohum kullanım desteği: Kanola tohumu üreticilerine, dekar başına 20 lira sertifikalı tohum kullanım desteği verilmektedir. Bu destek, 2023 yılı için geçerlidir.
Havza bazlı fark desteği: Kanola tohumu üreticilerine, havza bazlı fark desteği de sağlanmaktadır. Bu destek, bölgenin üretim maliyetleri ve piyasa fiyatları dikkate alınarak belirlenir. 2023 yılı için kanola tohumu için havza bazlı fark desteği 80 kuruş/kg olarak belirlenmiştir.
Kanola tohumu üreticileri, bu desteklerden yararlanmak için İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine başvuruda bulunmalıdır.
Kanola tohumu desteğine başvurmak için gerekli belgeler:
- Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) belgesi
- Arazi tapusu veya kira sözleşmesi
- Kimlik fotokopisi
- İmza sirküleri
- Vekâletname (varsa)
Kanola tohumu desteği, üreticilerin üretim maliyetlerini düşürerek, kanola tohumu üretimini teşvik etmektedir. Bu destekler, Türkiye'nin bitkisel yağ açığını kapatmak için de önemli bir rol oynamaktadır.
Kaynak: yenidevir.com.tr
