Et piyasasında büyük şok! Bursa Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği’nin açıkladığı rakamlarla dana, düve ve inek kesim fiyatları iki haftada 45-75 TL geriledi.
Et fiyatlarında sert düşüş neden yaşandı?
Türkiye’de kırmızı et piyasasında son günlerde dikkat çekici bir dalgalanma yaşanıyor. Dana, düve ve inek kesim fiyatları kısa sürede sert bir şekilde düştü. Bursa Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği’nin açıkladığı yeni fiyatlara göre, yalnızca iki hafta içinde kilogram başına 45 ila 75 lira arasında kayıplar görüldü.
Peki bu düşüşün arkasında ne var? Uzmanlara göre fiyatların gerilemesinde üç ana faktör öne çıkıyor:
- Tüketici talebinde azalma
- Şap hastalığının etkileri
- Yoğun ithalat politikaları
Bu üçlü etken birleşince, et piyasasında önemli bir arz-talep dengesizliği ortaya çıktı.
Bursa Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği fiyatları açıkladı
Birlik tarafından yayımlanan güncel tablo, 20 Eylül 2025 itibarıyla geçerli olacak yeni kesim fiyatlarını ortaya koydu. İki hafta önceki fiyatlarla karşılaştırıldığında, düşüşler oldukça sert:
- İnek kesim fiyatı: 45 TL geriledi
- Düve kesim fiyatı: 75 TL düştü
- Holstein ırkı dana kesim fiyatı: 75 TL azaldı
- Diğer ırk dana kesim fiyatı: 55 TL düştü
Yeni fiyat listesi ise şöyle belirlendi:
- 199 kg altı inek kesim fiyatı: 320 TL
- 199 kg altı düve kesim fiyatı: 320 TL
- 250 kg altı Holstein ırkı dana kesim fiyatı: 340 TL
- 250 kg altı diğer ırk dana kesim fiyatı: 370 TL
Bu rakamlar, son dönemde et piyasasında yaşanan en sert fiyat düşüşlerinden biri olarak kayıtlara geçti.
Tüketici talebi neden azaldı?
Türkiye’de hane halklarının bütçesinde et fiyatlarının yüksekliği nedeniyle tüketim zaten uzun süredir sınırlıydı. Ancak son aylarda:
- Alım gücünün düşmesi,
- Alternatif protein kaynaklarına yönelim,
- Tavuk ve balık fiyatlarının görece daha uygun olması
gibi nedenlerle kırmızı et tüketiminde gözle görülür bir azalma yaşandı. Talep daralınca üreticiler kesim fiyatlarını düşürmek zorunda kaldı.
Şap hastalığının etkisi
Türkiye’de zaman zaman gündeme gelen şap hastalığı, özellikle büyükbaş hayvanlarda verim kaybına yol açıyor. Hastalık riski arttığında bazı hayvanların piyasaya daha erken sürülmesi söz konusu oluyor. Bu da arzı yükseltirken, fiyatların düşmesine sebep olabiliyor.
Bursa Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği de yaptığı açıklamada, bu dönemde şap hastalığının üreticileri zorladığını ve piyasaya yansıyan fiyat dalgalanmasında etkili olduğunu vurguladı.
İthalat baskısı fiyatları aşağı çekti
Son aylarda kırmızı et ithalatında yaşanan artış, yerli üreticilerin elini zayıflattı. Yurt dışından daha düşük maliyetle gelen et ve canlı hayvanlar, iç piyasadaki fiyatların rekabet baskısı altında kalmasına neden oldu.
Uzmanlara göre, ithalatın yoğunlaştığı dönemlerde üreticiler maliyetlerini karşılamakta zorlanıyor ve kesim fiyatlarını aşağı çekmek durumunda kalıyor. Bu durum kısa vadede tüketiciye ucuz et sağlayabilir ancak uzun vadede yerli üretimin sürdürülebilirliğini tehdit ediyor.
Üreticiler endişeli: "Maliyetler yükseldi, fiyatlar düştü"
Bursa’daki üreticiler, kesim fiyatlarındaki bu sert düşüş karşısında zor durumda olduklarını belirtiyor. Birlik üyelerinin yaptığı değerlendirmelere göre:
- Yem, enerji ve veterinerlik maliyetleri artmaya devam ediyor.
- Ancak kesim fiyatlarının düşmesi, kâr marjını neredeyse sıfıra indiriyor.
- Bazı küçük ölçekli üreticilerin bu şartlarda sektörden çekilme riski bulunuyor.
Bir üretici, “Geçen yıl kilogramı 400 TL’nin üzerinde kestirdiğimiz hayvanı, bugün 320 TL’ye kesmek zorunda kalıyoruz. Bu rakamla maliyetleri karşılamak mümkün değil” diyerek tabloyu özetledi.
Et fiyatları tüketiciye nasıl yansıyacak?
Kesim fiyatlarının düşmesi, kısa vadede kasap ve market raflarında da fiyatların gevşemesine yol açabilir. Ancak uzmanlar, perakende fiyatlara yansımanın zaman alacağını belirtiyor.
Özellikle büyük şehirlerde aracı maliyetleri ve lojistik giderler nedeniyle raf fiyatlarının kesim fiyatlarına oranla daha yavaş gerilediği biliniyor. Yine de önümüzdeki haftalarda tüketicilerin kırmızı eti biraz daha uygun fiyatlarla bulabilmesi bekleniyor.
Sektörün geleceği ne olacak?
Uzmanlar, bu fiyat düşüşünün kalıcı olamayacağı görüşünde. Çünkü:
- Üretim maliyetleri yüksek ve uzun vadede fiyatların bu seviyelerde kalması üreticiler için sürdürülebilir değil.
- İthalat bağımlılığı artarsa, yerli üretim daha da zayıflayabilir.
- Tüketici talebinde toparlanma ile birlikte fiyatlar yeniden yukarı çıkabilir.
Dolayısıyla, kısa vadede ucuzlayan et fiyatlarının orta ve uzun vadede yeniden yükselmesi olasılığı oldukça yüksek görünüyor.
Birlikten kesim organizasyonu çağrısı
Bursa Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği, yaptığı açıklamada 20 Eylül Cumartesi günü üyeler için kesim organizasyonu yapılacağını duyurdu. Kesim yaptırmak isteyen üreticilerin şubelere başvurmaları gerektiği belirtildi.
Bu çağrı, hem üreticilerin mağduriyetini azaltmak hem de piyasadaki fiyat hareketlerini dengelemek amacıyla yapıldı.
Et piyasasında kritik dönemeç
Türkiye’de kırmızı et piyasası bir kez daha sert bir dalgalanmayla karşı karşıya. Dana, düve ve inek kesim fiyatları son iki haftada adeta çakıldı. Tüketiciler kısa vadede daha uygun fiyatla et alabilecek gibi görünse de, üreticilerin yaşadığı maliyet baskısı uzun vadede fiyatların yeniden artmasına yol açabilir.
Bu nedenle uzmanlar, piyasada istikrar sağlanması için hem ithalat politikalarının hem de üretici desteklerinin gözden geçirilmesi gerektiğini vurguluyor.
