ABD, 2015 yılında IŞİD’e karşı uluslararası koalisyon çerçevesinde yerleştiği Suriye’nin kuzeydoğusundaki üslerinden çekilmeye başladı. Özellikle Deir ez-Zor bölgesindeki El Koniko ve Hak El-Omar gibi petrol sahalarına kurulu üsler dün itibariyle tamamen boşaltıldı.
Bölge aktivisti Ahmed El-Hamila tarafından aktarılan bilgilere göre, askerî personel ve ekipmanların önemli kısmı Haseke üzerinden El Kaim sınır kapısından Irak’a geçirildi. Gün boyunca 50’den fazla tır ve çok sayıda kargo helikopteriyle malzeme ve asker sevkiyatı yapıldı.
ABD Üs Sayısı 7-8'e Düştü
Suriye’de daha önce 24 farklı noktada ABD askeri varlığı bulunduğunu söyleyen El-Hamila, bu sayının bugün 7-8’e kadar düştüğünü belirtti. Deir ez-Zor ve Rakka şehirlerinde ise artık Amerikan askeri unsuru kalmadığı vurgulandı.
Petrol Sahaları Suriye Ordusuna Geçebilir
Bölgedeki gelişmelerin, Suriye hükümeti açısından kritik bir fırsat oluşturduğu belirtiliyor. ABD’nin boşalttığı ülkenin en büyük petrol ve doğalgaz sahalarına Suriye güvenlik güçlerinin yerleşmesi bekleniyor. Bu hamle, Şam rejimi için sadece ekonomik değil, askerî ve siyasi denge açısından da hayati önemde.
PKK/YPG Direndi Ama Başaramadı
ABD çekilmesine karşı en sert tepki PKK/YPG cephesinden geldi. El-Hamila’nın açıklamasına göre, çekilmenin engellenmesi için:
-
Mayın döşeme girişimleri,
-
DEAŞ tehdidini yeniden canlandırma hamleleri,
-
Diplomatik baskılar yapılmasına rağmen çekilme engellenemedi.
PKK/YPG’nin son umudu İsrail olarak gösterildi. Ancak coğrafi gerçeklik ve bölgede bulunan Türk Silahlı Kuvvetleri’nin varlığı, İsrail’in bu bölgede etkili olmasını imkânsız hale getiriyor.
Trump Döneminden Kalma Talimat Etkili Oldu
Saha kaynakları, çekilme sürecinin esasen Trump yönetiminin Pentagon’a asker sayısını 500’e düşürme talimatından bu yana hazırlandığını aktarıyor. Biden yönetimi altında da bu yöndeki hazırlıklar devam etti.
PYD-YPG yönetimi, Kamışlı, Seddadi ve Rimeylan gibi alanlarda en azından sembolik düzeyde ABD askeri kalmasını istedi ancak bu da reddedildi.
Jeopolitik Sonuçlar ve Türkiye'nin Konumu
ABD’nin çekilmesiyle birlikte:
-
Suriye rejimi ve Rusya’nın bölgedeki kontrolü artabilir.
-
Türkiye’nin askerî ve diplomatik etkinliği daha da önem kazanacak.
-
PKK/YPG’nin yalnızlaşması hızlanacak.
-
İsrail’in bölgedeki etkisi sınırlı kalacak.
Bu gelişmeler, bölgesel denklemde yeni bir sayfa açılması anlamına geliyor. Suriye’nin doğusunda enerji kaynaklarına sahip olmanın, savaş sonrası yeniden yapılanmada anahtar rol oynayacağı değerlendiriliyor.